اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری
معرفی ۷ کتاب درباره مدیریت ریسک
میانه شما با ریسک کردن چطور است؟ دوست دارید همه چیز طبق برنامه‌ریزی‌هایتان پیش برود یا اهل ریسک کردن هستید؟ در فرهنگ لغات شما، ریسک کردن مترادف با خطر کردن است یا ماجراجویی؟ بهرحال چه اهل ریسک کردن باشید و چه نه، لازم است تا مدیریت ریسک را فرابگیریم. به دو دلیل. اگر اهل ریسک کردن هستید، حتما این کار را برای رسیدن به نتیجه بهتر انجام می‌دهید و با دانستن ظرایف و ریزه‌کاری‌ها می‌توانید نتیجه مطلوب را بگیرید. اگر هم اهل ریسک کردن نیستید و ناخواسته در چنین موقعیتی گرفتار شده‌اید، داشتن این قابلیت به شما کمک می‌کند تا بهترین نتیجه را کسب کنید. در این یادداشت چند کتاب را معرفی می‌کنیم که به شما درباره مدیریت ریسک، مطالب جالبی می‌گویند. اما پیش از اینکه سراغ معرفی کتاب ّا برویم، بهتر است مدیریت ریسک را تعریف کنیم.
مدیریت ریسک به معنی کاربرد سیستماتیک سیاست‌های مدیریتی، رویه‌ها و فرایندهای مربوط به فعالیت‌های تحلیل، ارزیابی و کنترل ریسک می‌باشد. مدیریت ریسک عبارت از فرایند مستندسازی تصمیم‌های نهایی و شناسایی و به‌کارگیری معیارهایی برای تنظیم سطح ریسک در حد قابل قبول است (منبع: ویکی‌پدیا).
مدیریت ریسک
مدیریت ریسک
نویسنده: اندرو هلمز
مترجم: سمیرا صادق‌ابدلی
انتشارات دنیای اقتصاد
اولین کتابی که در این یادداشت معرفی می‌کنیم، کتاب مدیریت ریسک است؛ این کتاب بعد از اینکه درباره اهمیت ریسک کردن توضیح می دهد، به ریسک در سازمان می‌پردازد. چرا که نتیجه ریسک کردن در یک فضای شخصی یا خانوادگی، نهایتا متوجه اعضای همان خانواده می‌شود اما در یک سازمان می‌تواند نتایج بزرگ‌تری به همراه داشته باشد و تمام افراد و حتی اهداف کسب و کار را تحت تاثیر قرار دهد. البته نباید فراموش کرد که ریسک کردن، تضمینی برای حیات و بقای کسب و کار است، اما تسلط داشتن بر آن و مدیریت آن، از هرچیزی مهم‌تر است.
اندور هلمز در کتاب مدیریت ریسک به شما کمک می‌کند تا جایگاه ریسک در یک کسب و کار را بشناسید و با تسلط بر آن به اهداف و خواسته‌هایتان برسید.
مدیریت ریسک به زبان ساده
مدیریت ریسک به زبان ساده
نویسنده: توماس برگر
مترجم: شهرام امین‌ترابی
انتشارات دنیای اقتصاد
مدیریت ریسک به زبان ساده، کتابی است که مدیریت ریسک را در بستر تمام فعالیت‌های یک سازمان بررسی می‌کند. اغلب مدیریت ریسک را جدا از بقیه کارهای شرکت می‌بینند ولی اهمیت این موضوع در این است که مدیریت ریسک می‌تواند نقشی مهم در جهت‌دهی نرخ‌گذاری‌ها و هدایت هزینه‌های مخارج سرمایه در شرکتهای سودمحور ایفا کند. از همین رو، بررسی آن به صورت منفرد، کاری است که اگر نگوییم اشتباه، حداقل نتیجه مطلوب را به ما نمی‌دهد.
قوی سیاه
قوی سیاه
نویسنده: نسیم نیکولاس طالب
شاید اگر اولین‌بار باشد که نام کتاب قوی سیاه، نوشته نسیم نیکولاس طالب را می‌شنوید، ذهنتان برود به سمت داستانی عاشقانه یا اجتماعی. اما این کتاب، در حقیقت، نقطه عطفی در تفکر مدرن در دنیا است. قوی سیاه، واقعا وجود دارد و این کتاب هم البته با یک داستان آغاز می‌شود. مشاهده اولین قوی سیاه در استرالیا که باوری قدیمی را، مبنی بر اینکه تمام قوها سفید هستند، در هم شکسته است.
درست در همان لحظه‌ای که قوی سیاه را ببینیم و یا مدل تفکر بر مبنای کتاب قوی سیاه را بیاموزیم، می‌توانیم از آن نقطه یا محدوده امن تفکرات خودمان خارج شویم و از رویدادهای غیرقابل پیشبینی که در زندگی برایمان رخ می‌دهد، نهایت استفاده را ببریم. این کتاب را نسیم نیکولاس طالب نوشته و از او کتاب معروف و مشهور پوست در بازی را هم بارها در وبلاگ طاقچه معرفی کردیم.
زندگی به روش 80/20
زندگی به روش 80/20
نویسنده: ریچارد کخ
مترجم: مریم تقدیسی
قانون ۸۰ ۲۰ کتابی است که به شما می‌آموزد چگونه از اتلاف انرژی جلوگیری کند. آن هم با یک قانون جذاب: با استفاده از بیست درصد انرژیتان به هشتاد درصد نتیجه برسید. در حقیقت در اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری هر سیستمی هشتاد درصد موفقیت، نتیجه بیست درصد تلاش است. این کتاب این اصل را بیان می‌کند: کلید دستیابی به سازماندهی سازنده‌تر و بهتر، تمرکز برگسترش ۲۰ درصد پربازده به جای تلاش بر روی ۸۰ درصد بی‌حاصل است. اما چرا این کتاب باید در دسته بندی کتاب‌های مدیریت ریسک قرار بگیرد؟ می‌توان دو دلیل را برای اینکار در نظر داشت.
اول از همه این کتاب باور جدیدی را بیان می‌کند که احتمالا تفکرات قبلیتان را زیر سوال می‌برد و به همین دلیل خودش می‌تواند یک نوع ریسک کردن به حساب بیاید و دلیل مهم‌تر این است که بخش سخت کار را بر عهده گرفته است. ریچارد کخ در این کتاب به ما کمک می‌کند دریابیم که بیست درصد پر بازده کدام است؟
چک لیست؛ چطور کارها را درست انجام دهیم؟
چک لیست؛ چطور کارها را درست انجام دهیم؟
نویسنده: آتول گوانده
مترجم: مریم شبیری
بسیاری از افراد اهل ریسک کردن نیستند. اگر شما هم جز این دسته هستید، این کتاب برای شما است: چک لیست. چک لیست، لیستی نیست که فقط برای پیکنیک و سفر به کار بیاید. چک لیست قرار است روشی برای زندگی کردن باشد. روشی که به شما کمک کند تا از وقوع مسائل ناخواسته و غیر مترقبه جلوگیری کنید. آتول گاواند در کتاب چک لیست بیان می‌کند که مشکلات مردم ساده است و با کمک راه‌حل‌های ساده‌ای مانند چک لیست می‌توان از بروز اشتباهات جلوگیری کرد.
تصمیم‌گیری
تصمیم‌گیری
نویسنده: انتشارات مدرسه بازرگانی هاروارد هاروارد
مترجم: حسن هوشنگی
انتشارات عارف کامل
تصمیم گیری آنقدر مهم است که می‌تواند یک رشته کامل درسی را به خود اختصاص دهد. کتاب تصمیم گیری هم یک کتاب کامل است که ده مدل از بهترین مدل‌های تصمیم گیریرا معرفی و بیان می‌کند. مدل‌های معروفی مانند ماتریس آیزنهاور که برای مدیریت زمان به کار می‌آید و مدل‌های ناشناخته‌ای مانند پنیر سوئیسی که به شما کمک می‌کند بهترین روش تصمیم گیری را انتخاب کنید. در حقیقت کتاب تصمیم گیری به شما کمک می‌کند تا مدل‌های مختلف را بشناسید و روشی را انتخاب کنید که برای شما بهترین و کارآمد‌ترین روش است.
فرآیند تصمیم‌گیری در مدیریت
فرآیند تصمیم‌گیری در مدیریت
نویسنده: استفن پی. فیتزجرالد
مترجم: مهرداد ملایی
انتشارات دنیای اقتصاد
تصمیم اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری گیری همیشه می‌تواند یک ریسک بزرگ باشد. این موضوع به خصوص زمانی که قرار است در یک شرکت تصمیم گیری کنید و سود و زیان شرکت، و همچنین مشکلاتی که ممکن است برای افراد در سازمان رخ بدهد، یا حتی زمینه‌های پیشرفتشان، همه و همه به تصمیمی برمی‌گردد که شما قرار است بگیرید. حالا چه باید کرد؟
کتاب فرایند تصمیم گیری در مدیریت به شما کمک می‌کند تا تمام ظرافت‌های تصمیم گیری را در نظر بگیرید. در حقیقت این کتاب تمام جنبه‌های یک تصمیم گیری را در نظر می‌گیرد و نهایت هم ده گام مهم برای تقویت کارآمدی تصمیم گیری‌های تجاری را معرفی می‌کند.
زندگی برای تمام ما، پر از لحظاتی است که برای آن برنامه‌ریزی نکرده‌ایم. موقعیت‌هایی که ناگهان در آن گرفتار می‌شویم و باید به سرعت و با یک تصمیم گیری درست آن را به نفع خودمان تغییر دهیم. این کتاب ها با آموزش مدل‌های مختلف تفکر به شما کمک می‌کنند تا ذهنتان را درباره رویارویی با چنین موقعیت‌هایی و مدیریت ریسک در تصمیم‌هایتان آماده کنید.
علاوه بر کتاب‌هایی که در این یادداشت معرفی کردیم، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «چرا باید تئوری انتخاب را بخوانیم؟» را هم بخوانید.
اهمیت مدیریت سرمایه
در یک تعریف کلی مدیریت سرمایه به معنی حداکثرسازی سود و به حداقل رساندن میزان ضرر و کنترل ریسک در جهت سودآوری است. در اصل موفقیت و عدم موفقیت در مدیریت سرمایه است که تعیین می کند افراد در بازار بقا خواهند داشت یا خیر. در این مقاله با چگونگی مدیریت سرمایه بعنوان رکن مهم در مباحث آموزش بورس در شیراز آشنا می شوید.
علم مدیریت سرمایه
منظور از علم مدیریت سرمایه توانایی تخصیص بهینه ، نظارت و مدیریت دارایی ها اعم از املاک و مسکن، اوراق بهادار ، اوراق قرضه و سهام است. در مورد علم مدیریت سهام ، علم و تخصص انتخاب سهم، تعیین استراتژی متناسب با آن و در نهایت به حداکثر رساندن سود و حداقل کردن زیان ناشی از نگهداری سهم است. در یک تعریف کلی علم مدیریت سرمایه علم محافظت از سرمایه است.
اهمیت مدیریت سرمایه در معاملات بورس
بهترین راه مدیریت سرمایه چیست؟
بهترین بازار بر اساس الگوی مدیریت سرمایه کدام است ؟
مدیریت سرمایه در واقع رعایت کردن و پیاده سازی اصول و قوانین اساسی در معاملات است. بدون طراحی سیستم معاملاتی و برنامه ریزی بر روی مدیریت سرمایه نمی توان معاملات موفق را تجربه کرد. یک تریدر موفق قبل از هر چیز برنامه ریزی می کند ، استراتژی تعیین می کند ، حد ضرر و حد سود برای خود تعیین می کند و در نهایت نسبت ریسک به ریوارد را برای خود مشخص می کند. بدین طریق می داند چه می خواهد و به دنبال چه چیزی است.
ریسک چیست ؟
بر خلاف تصور برخی افراد که ریسک را مساوی با خطر و زیان می دانند؛ ریسک از دیدگاه افراد حرفه ای وسیله ی شکار فرصت است ، فرصتی برای سود بیشتر. در واقع رابطه ی نموداری ریسک و بازدهی نموداری صعودی است، هرچه ریسک اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری بیشتر بازدهی بیشتر.
نکته ی مهم چگونگی مدیریت ریسک و برخورد با آن است . اگر استراتژی شما ریسک گریزی باشد بر اساس قانون سرمایه گذاری بازدهی محدودی دریافت خواهید کرد.
چگونگی مدیریت ریسک با رویکرد مدیریت سرمایه
یک روی بازار بورس ریسک است یعنی جزء لاینفک بازار بورس می باشد. این تصور بسیار واهی و ساده انگارانه است که فکر کنیم می توان بدون قبول ریسک سود کسب کرد. ولی اینکه بتوان این ریسک را مدیریت کرد کلید معمای معامله گری است. این تصور اشتباه را کنار بگذارید که می توان ریسک را کامل کنار زد، این امر ناممکن است ولی مدیریت آن از راز و رمزهای اصول سودآوری در بورس است.
چند راه کم کردن ریسک بورس و مدیریت سرمایه
چگونه می توان ریسک را کنترل کرد؟
- سبد سهام متنوع داشته باشید
- بیشتر از 5 الی 6 سهم در پرتفوی خود نداشته باشید
- ریسک را محاسبه کنید
- نسبت ریسک به بازدهی را منطقی در نظر بگیرید. اینگونه برای شما مشخص است که برای رسیدن به میزان مشخصی بازدهی چقدر از سرمایه ی شما در خطر است . مثلا اگر در ازاء 2000000 تومان بازدهی ، 1000000 تومان حاضر به پذیرش ریسک باشید ، نسبت ریسک به بازدهی 2/1 خواهد بود.
- ضرر احتمالی را برای خود از قبل محاسبه کنید ، حد ضرر تعیین کنید و حتما به آن پایبند باشید.
- سراغ شرکت های زیان ده نروید . و بازدهی و سوددهی شرکت ها را طی چند دوره گذشته بررسی کنید.
- سهمی را انتخاب کنید که نقدشوندگی بالایی داشته باشد ، تا هر زمان که مایل بودید و یا احساس خطر کردید بتوانید سریع آن را بفروشید.
- آموزش بورس را دست کم نگیرید . یک آموزش حرفه ای همه ی چیزهایی که باید بدانید و انجام دهید را به شما یاد می دهد.
در بورس به همان نسبت که امکان کسب سود وجود دارد امکان ضرر و زیان و از دست دادن سرمایه هم هست. اگر سهامداری در طول یک دوره ی مشخص سرمایه ی خود را در بورس مثلا دو برابر می کند، همانقدر هم احتمال دارد با نصف شدن سرمایه خود مواجه باشد. زین رو حتما باید سه اصل را سرلوحه ی کار خود قرار دهد؛
1_ کسب آموزش بورس ( آموزش تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی و … )
2_ مدیریت سرمایه
3_ روانشناسی بازار
فراموش نکنید هر کجا صحبت از سود کلان است حتما ریسک بزرگی را هم در بر دارد. نمی توان بدون پذیرش ریسک توقع سود هنگفت داشت . اما چیزی که مهم است نحوه ی مدیریت ریسک است. در دوره های آموزش مدیریت سرمایه ، خواهید آموخت که چگونه با ریسک بازار برخورد کنید و نسبت سود به ریسک را به میزان قابل توجهی بالا ببرید.
مقاله پژوهشی: بررسی رابطه بین ویژگیهای شرکتی و ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل سه عاملی فاما و فرنچ
در ادبیات اقتصادی و سرمایه‌گذاری، رﻳﺴﻚ سیستماتیک به عنوان پیامد ناشی از رفتار متغیرهای عمدتاً اقتصادی و سیاسی نقش موثری بر عملکرد بازارهای مالی دارد. علیرغم مطالعات صورت گرفته پیرامون نقش ریسک سیستماتیک بر بازارهای سهام، نظر تغییر عوامل بنیادی این نوع ریسک در دوره‌های زمانی مختلف (مارمولینرو و همکاران، 2017) و فقدان وجود الگویی کامل و کاربردی، نیاز به تحقیقات بیشتر از جنبه‌های مختلف در این زمینه را می طلبد. از اینرو در مطالعه حاضر ابتدا ریسک سیستماتیک شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس مدل سه عاملی فاما و فرنچ محاسبه و در ادامه به بررسی تاثیر ساختار سرمایه ( نسبت بدهی)، میزان سرمایه گذاری بلندمدت و اندازه شرکت ( از بعد ارزش) بر ریسک سیستماتیک شرکتها طی دوره 95-1390 با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی (SYS-GMM) پرداخته است. بطور روشن، این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا ساختار سرمایه، میزان سرمایه گذاری بلندمدت و اندازه ارزش بازار شرکت در اثرپذیری شرکت ها از ریسک سیستماتیک نقش اساسی دارند. یافته های تحقیق نشان می‌دهد که ساختار سرمایه و اندازه شرکت ها تاثیر مثبت و معناداری و سرمایه گذاری بلندمدت تاثیر منفی و معناداری بر ریسک سیستماتیک شرکتها دارد. نتایج از حیث کاربردی می تواند برای شرکتهای سرمایه گذاری، سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه کشور بسیار با اهمیت می باشد.
کلیدواژه‌ها
- ریسک سیستماتیک
- ساختار سرمایه
- سرمایه گذاری بلندمدت
- ارزش بازار شرکت
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Relationship Between Corporate Characteristics and Systematic Risk in Tehran Stock Exchange:Using the Fama and French three-factor model
نویسندگان [English]
- Foziyeh Mohammad Tabar Kasgari 1
- Abdolmajid Dehghan 2
- Seyyed Abulghasem Hashemi Farasha 3
1 M.Sc. Student of Financial Management, Faculty of Management and Accounting, Azad University, Imam Khomeini Memorial Branch, Rey
2 Assistant Professor, Department of Business Administration, Faculty of اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری Management and Accounting, Yadegar Imam Khomeini University, Shahreri, Islamic Azad University, Tehran, Iran
In the economics and investment literature, systematic risk plays an important role in the performance of financial markets as a consequence of the behavior of predominantly economic and political variables. Despite studies on the role of systematic risk on stock markets, the need for further research in different aspects requires consideration of the fundamental factors of this type of risk in different time periods and the lack of a complete and applicable model. Therefore, in the present study, we first calculated the systematic risk of listed companies in Tehran Stock Exchange based on Fama and French three-factor model and then examined the effect of capital structure (debt ratio), long-term investment rate, and firm size (on value). The systematic risk of companies during the period 2011-2011 has been investigated using Systematic Generalized Torque Method (SYS-GMM). Clearly, this research seeks to answer the question of whether capital structure, long-term investment, and size of the market value of the firm play a fundamental role in the firm's exposure to systemic risk. The findings show that the capital structure and size of companies have a positive and significant impact and long-term investment has a negative and significant impact on systematic risk of companies. Practically the results can be very important for investment firms, investors and market participants.
کلیدواژه‌ها [English]
- Systematic Risk
- Capital Structure
- long-term investment
- market cap
مراجع
- ابزری، مهدی، صمدی، سعید، تیموری، هادی (1386)، بررسی عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصولات مالی، روند، شماره 54 و 55، ص 123-152.
- اخگر، محمدامین، جلوزان، ثریا (١٣٩٤)، بررسی اثر هموارسازی سود و کاهش ریسک غیرسیستماتیک شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله دانش حسابداری، دوره 6، شماره 20، ص 123-145.
- اسلام پرست، نیلوفر (١٣٩٤)، اندازه‌گیری رابطه بین ریسک سیستماتیک و آسیب‌پذیری مالی در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانشگاه آزاد واحد شهر قدس.
- بحرینی، مریم، علی نژاد، مهدی و شول، عباس (١٣٩٢)، بررسی تأثیر تمرکز مالکیت بر ریسک سیستماتیک در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین، گرگان، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی حکیم جرجانی
- بیات مرتضی، زلقی حسن, هاشمی طاهر (1395)، بررسی تأثیر وابستگی دولتی بر ریسک سیستماتیک شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، راهبرد مدیریت مالی، 4 (3)، 137-121.
- حاجیها زهره,صفری فاطمه (1397)، بررسی ارتباط ریسک سیستماتیک سهام و چولگی بازده سهام، مدیریت دارایی و تأمین مالی، 6 (1)، 10-1
- خالقی مقدم، حمید، باغومیان، رافیک (١٣٨٥)، مروری بر نظریه‌های ساختار سرمایه، پیک نور، سال 5، شماره 4، ص 58-82.
- شهرآبادی، ابوالفضل، بالسینی، الناز (١٣٩١)، بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی و ریسک سیستماتیک بر بازده سهام عادی در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات کمی در مدیریت، دوره 3، شماره 3، ص 17-34.
- عسکری نژادامیری علی, فدایی نژاد، محمداسماعیل, اسدی، غلامحسین (1398)، تأثیر عوامل اقتصاد کلان و رویدادهای شرکتی بر شاخص ریسک سیستماتیک بر اساس رویکرد بتای پرشی، دانش سرمایه‌گذاری، 8 (29)، 29-33.
- قالیباف اصل، حسن، ایزدی، محسن (١٣٩٣)، رابطه بین ریسک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران: اثر شتاب و ریسک نقد شوندگی، سال 21، شماره 7، ص 84-104.
- کردعلیوند، زهرا، جاوید، داریوش (١٣٩٤)، بررسی تأثیر ریسک سیستماتیک در کاهش آثار تحمیلی سیاست‌های تقسیم سود بر تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، ششمین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت و علوم مهندسی.
- گرجی زاده، داوود (١٣٨٩)، بررسی معناداری بین ریسک سیستماتیک و رشد سود شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشگر، شماره ویژه، ص 1-18.
- مجتهدزاده، ویدا، طارمی، مریم (١٣٨٥)، آزمون مدل سه عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران جهت پیشبینی بازده سهام، پیام مدیریت، شماره 17 و 18، صص 109-132.
- موسوی، سیدعلیرضا، کشاورز، حمیده (١٣٩٠)، بررسی رابطه عوامل ساختار سرمایه و طبقات ریسک سیستماتیک در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشگر، دوره 8، شماره ویژه‌نامه، ص 19-36.
- Abzari, Mehdi, Samadi, Saeed, Teymoori, Hadi (1386) Studying the effective factors of risk and return on financial instruments, Ravand, vol. 54-55, pp. 123-152.)in Persian(.
- Akhgar, Mohammad Amin, Jelozan, Soraya (1394), the impact of income smoothing and reduction of unsystematic risk of TSE listed companies, journal of accounting knowledge, vol. 6, serial No. 20, pp.123-145.)in Persian(.
- Anderson, G. A. Hamid, S. and Prakash, A. J. (1994), A Note on the Relationship between Systematic Risk and Growth in Earnings, Journal of Business Finance and Accounting, 21(2), 293-297. https://doi.org/10.1111/j.1468-5957.1994.tb00320.x
- Askarinejad Amiri, Ali, Fadaeenejad, Mohammadesmaeel, Asadi, Gholahossein (1398), Macroeconomics variables and corporate events effect on systematic risk according to jump beta, investment knowledge, 8 (29), pp. 29-33.)in Persian(.
- Bahreini, Maryam, Alinejad, Mehdi, Shool, Abbas (1392), the effect of ownership concentration on systematic risk of TSE listed companies, 2 nd national conference of modern managerial science, Gorgan, hakim jorjani institute of higher education.)in Persian(.
- Ball, R. and P. Brown. (1969), An empirical evaluation of accounting income numbers, Journal of Accounting Research, I59-178.
- Bayat, Morteza, Zalghi, Hasan, Hashemi, Taher (1395), evaluating of the effect of government-dependecny on systematic risk of TSE listed companies, journal of financial management strategy, vol. 4 (3), pp. 121-137; in persian.
- Black, F. M. Jensen and M. Scholes, (1972), The capital asset pricing model: Some empirical tests, in: M. Jensen. ed. Studies in the theory of capital markets.
- Brimble, M. A. (2003), The Relevance of Accounting Information for Valuation and Risk, www4.gu.edu.au:8080/adt-root/uploads/.
- Brounen, D. Jong, A.D. and Koedijk, K. (2006), Capital structure policies in Europe: Survey evidence, Journal of Banking and Finance, vol. 30, issue 5, 1409-1442.
- Donaldson, G. (1961), Corporate debt capacity; a study of corporate debt policy and the determination of corporate debt capacity, Boston, Division of Research, Graduate School of Business Administration, Harvard University.
- Eskew, R. K. (1979), The Forecasting Ability of Accounting Risk Measures: Some Additional Evidence, Accounting Review, Vol. 45, No. 1. pp. 107-117.
- Eslamparast, Niloofar (1394), evaluating of relation between systematic risk and financial vulnerability of TSE listed companies, Islamic Azad University Shahr-e-Qods Branch.)in Persian(.
- Fama, E. and J. Macbeth (1973), Risk, return, and equilibrium: Empirical tests, Journal of Political Economy, May/June, 607 636.
- Fama, Eugene F. and Kenneth R. French, (1992a), The Cross-Section of Expected Stock Returns, Journal of Finance, 47, pp. 427-465
- Fischer, D.E. & Jordan, R. (1991), Security Analysis and Portfolio Management, Prentice Hall, Investment analysis - 768 pages,5th Edition.
- Ghalibaf asl, Hasan (1384), financial management; principles and implications, 2nd issue, Tehran: pouran pajoohesh publication.)in Persian(.
- Ghalibaf asl, Hasan, Izadi, Mohsen (1393), the relationship between risk and return in TSE listed companies: the effect of acceleration and liquidity risk, vol. 21, No. 7, pp.84-104.)in Persian(.
- Gorjizadeh, Davood (1389), analysis of the association between the systematic risk and earnings growth in TSE listed companies, researcher, special issue, pp. 1-18.)in Persian(.
- Hajiha Zohreh, Safari, Fatemeh (1397), The evaluation of relation between systematic risk and skewness of stock return, asset management and fund, vol. 6 (1), pp. 1-10.)in Persian(.
- Khaleghi Moghaddam, Hamid, Bagoomian, Rafik (1385), a review of capital structure theories, journal of Peyk-e- noor, vol. 5, serial No. 4, pp. 58-82.)in Persian(.
- Kordalivand, Zahra, Javid, Darioush (1394), analysis of impact of systematic risk in reduction of compulsive dividend policies effects on investment dicisions in TSE listed companies, 6 th international economic conference, management and engineering science.)in Persian(.
- Kraus, A. & Litzenberger, R.H. (1973), State‐Preference Model Of Optimal Financial Leverage, the journal of finance, Volume28, Issue4, Pages 911-922.
- lee, C.H. & Hooy, C.W. (2012), Determinants of systematic financial risk exposures of airlines in North America, Europe and Asia, Journal of Air Transport Management, 24, 31-35.
- Lintner, J. (1965), The valuation of risk assets and the selection of risky investments in stock portfolios and capital budgets, Review of Economics and Statistics 47, 13–37.
- Luo, Y. & Zhang, C. (2020). Economic policy uncertainty and stock price crash risk. Research in International Business and Finance, 51, 101112.
- Mar-Molinero, C. Menéndez-Plans, C. & Orgaz-Guerrero, N. (2017), Has the 2008 financial crisis changed the factors determining the systematic risk of shares in the, European Hospitality Industry, (2003–2013), Journal of Hospitality and Tourism Management.31:59-69.
- Modigliani, F. & Miller, M. H. (1958), The Cost of Capital, Corporation Finance and the Theory of Investment, The American Economic Review, 48 (3), 261-297.
- Mojtahedzadeh, Vida, Taromi, Maryam (1385), Fama and French three-factor model and liquidity risk evidence from TSE, journal of management, vol. 17-18, pp. 109-132.)in Persian(.
- Moosavi, Seyyed Alireza, Keshavarz, Hamideh (1390), survey on relationship between capital structure determinants and systematic risk classes in TSE listed companies, researcher, vol. 8, special issue, pp. 19-36.)in Persian(.
- Mromar, D. & Lancarski, I. (2002), Traditional, Modern and New Approach to Finance, Faculty of Economics, University of Ljubljana, Slovenia.
- Muijsson, C. & Satchell, S. (2019). The role of bank funding in systematic risk transmission. Finance Research Letters.
- Myers, S. C. & Majluf, N. S. (1984), Corporate fiancing and investment decisions when fims have information that investors do not have, Journal of Financial Economics, 13 (2), 187-222.
- Myers, S.C. (2001), Capital Structure , Journal of Economic Perspectives, Vol.15, No. 2, Pp. 81-102.
- Nicos, A.S. J.Barrese, and P.wang, (2008). The Impact of Cash Flow Volatility on systematic Risk, Journal of Insurance Issues, pp.43-71.
- Philippon, T. & Richard, M. (2010), "Measuring Systemic Risk", International Journal of Business and Management, Vol. 4, No. 3, May.
- Shahrabadi, Abolfazl, Balsini, Elnaz (1391), analysis the impact of macroeconomic and systematic risk on stocks’ return in TSE listed companies, quantitative researches in management, vol. 3, serial No. 3, pp 17-34.)in Persian(.
- Sharpe, W.F. (1964), Capital asset prices: A theory of market equilibrium under conditions of risk, Journal of Finance 19, 425–442.
- Shin, H. & Stulz, R. (2000), Firm Value, Risk, and Growth Opportunities, Dice Center Working Paper No. 2000-8.
- Weston, J.F. (1955), Toward Theories Of Financial Policy, Journal of Finance, Volume10, Issue2, Pages 130-143
- Wolfgang Drobetz, Christina Menzel, and Henning Schröder, (2016), Systematic Risk Behavior in Cyclical Industries The case of shipping, HFRC Working Paper Series No.9.
- Zolfaghari, Mehdi, Sahabi, Bahram, Mehreghan, Nader, Saranj, Alireza (1394), An investigation of exchange rate fluctuations and methods of management, theoretical Principles and review in the experiences of countries, 19 (4) :1-32.)in Persian(.
مدیریت ریسک چیست؟ | انواع ریسک‌ها در کسب و کار و راه‌حل‌های مدیریت کردن ریسک
همان‌طور که کسب‌وکارها رشد می‌کنند، احتمال قرار‌گرفتن آنها در معرض خطرات بالقوه افزایش می‌یابد، خطراتی که روی‌دادنشان بیزینس‌ها را با چالشی جدی روبه‌رو می‌کند. طیف متنوعی از خطرات مالی، ریسک‌های عملیاتی، ریسک‌های قانونی یا خطرات ایمنی همیشه در کمین کسب‌وکارها قرار دارد، برای مقابله با این موقعیت‌های استرس‌زا، مدیران تجاری و ذی‌نفعان، برنامه مدیریت ریسک را برای اجرا و پیش‌برد تصمیم‌گیری کلی خود اجرا می‌کنند. مدیریت ریسک نوعی از مدیریت است که برای شناسایی انواع ریسک، ازجمله ریسک بازار، ریسک ایمنی، ریسک فناوری اطلاعات و تعهدات قانونی استفاده می‌شود. اجرای استراتژی‌های مدیریتی برای ایجاد فرهنگ کاهش ریسک یکی دیگر از پیامدهای این نوع از مدیریت است. در سال‌های اخیر و با وجود کووید 19، اصولا اجرای مدیریت ریسک حتی تعریف مدیریت را تحت تاثیر قرار داده است، در ادامه وجوه مختلف این مفهوم را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
ریسک چیست؟
ریسکْ بیانگر عدم‌اطمینان از آینده است و موضوع آن در تجارتْ عدم‌اطمینان از حصول سود یا نتیجه مورد انتظار است. این موقعیت نشان‌دهنده احتمالاتی است که سرمایه‌گذار باید برای تحقق‌بخشیدن به سود مورد انتظارش از سرمایه‌گذاری در نظر بگیرد. ریسک انواع مختلفی دارد و از موقعیت‌های مختلفی سرچشمه می‌گیرد. از انواع ریسک می‌توانیم به ریسک نقدینگی، ریسک حاکمیتی، ریسک بیمه و ریسک تجاری اشاره کنیم که البته در این نوشته عطف توجه ما به ریسک در حوزه کسبوکار خواهد بود.
مدیریت ریسک چیست؟
مدیریت ریسک فرآیند شناسایی، ارزیابی و کنترل تهدیدات احتمالی سرمایه و درآمد سازمان است. این خطرات از منابع مختلفی ازجمله عدم قطعیت‌های مالی، بدهی‌های قانونی، مسائل فناوری، خطاهای مدیریت استراتژیک، حوادث و بلایای طبیعی ناشی می‌شوند. یک برنامه مدیریت ریسک موفق به سازمان کمک می‌کند تا طیف کاملی از ریسک‌هایی که احتمالاً با آنها مواجه می‌شود را در نظر بگیرد. مدیریت ریسک همچنین رابطه بین ریسک‌ها و تأثیرات آنها بر اهداف استراتژیک سازمان را بررسی می‌کند. وجود رویکرد کل‌نگر در این نوع از مدیریت، به‌دلیل تأکید آن بر پیشبینی و درک ریسک در سراسر سازمان، گاهی به‌عنوان مدیریت ریسک سازمانی توصیف می‌شود.
مدیریت ریسک سازمانی (ERM)، علاوه‌بر تمرکز بر تهدیدات داخلی و خارجی، روی اهمیت مدیریت ریسک مثبت نیز تأکید دارد. منظور از ریسک مثبت، فرصت‌هایی هستند که می‌توانند ارزش کسبوکار را افزایش دهند و در صورت عدم‌استفاده از این فرصت‌ها سازمان آسیب می‌بیند. در نظر داشته باشید که هدف از برنامه مدیریت ریسک، حذف ریسک نیست؛ بلکه هدف آن حفظ و افزودن ارزش شرکت با گرفتن تصمیمات ریسک‌پذیر اما هوشمندانه است. درواقع، ما ریسک‌ها را مدیریت می‌کنیم تا بدانیم کدام ریسک‌ها ارزش پذیرش دارند و می‌توانند ما را به هدفمان نزدیک کنند و از کدام ریسک‌ها باید دوری کنیم.
چرا مدیریت ریسک اهمیت دارد؟
Graph Business Financial Investment Risk Word
اگر رویدادی پیش‌بینی‌نشده سازمان شما را غافلگیر کند، تأثیر آن در حالت خوش‌بینانه می‌تواند جزئی باشد و شما متحمل هزینه زیادی نشوید. اما همیشه حوادث مهربانانه روی نمی‌دهند و گاهی نتایج فاجعه‌باری رقم می‌زنند، حوادثی که عواقبی جدی برای سازمان در بردارند. تأثیرات غیرقابل جبرانی مانند هزینه مالی قابل‌توجه و یا حتی بسته‌شدن کسبوکار از پیامدهای عدم مدیریت ریسک در سازمان است. یکی از دلایل تأکید زیاد بر مدیریت ریسک دوری از چنین موقعیت‌هایی است. هر کسب‌وکاری که دارای سرمایه است، این سرمایه چه نیروی انسانی باشد و چه سرمایه مالی، باید برای شناسایی و کاهش ریسک برنامه داشته باشد. چراکه هرلحظه ممکن است، این دارایی‌ها را در اثر سرقت، بلایای طبیعی یا دعوی قضایی از دست بدهد.
انواع ریسک‌هایی که کسب و کار شما با آن مواجه است
دسته‌های اصلی ریسک که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از 1. ریسک استراتژیک؛ برای مثال وقتی یک رقیب وارد بازار می‌شود، 2. ریسک انطباق؛ برای مثال معرفی قوانین جدید بهداشت و ایمنی و انطباق با آن، 3. ریسک مالی؛ به‌عنوان‌مثال عدم پرداخت توسط مشتری یا افزایش نرخ بهره در وام تجاری، 4. ریسک عملیاتی؛ برای مثال خرابی یا سرقت تجهیزات کلیدی. این دسته‌بندی‌ها سفت‌و‌سخت نیستند و برخی از بخش‌های کسبوکار شما ممکن است نوع ریسکشان در بیش از یک دسته قرار گیرد. برای مثال، خطرات مرتبط با حفاظت از داده‌ها، می‌تواند هنگام بررسی عملیات یا مطابقت کسبوکار شما با شرایط جدید، پیش بیاید.
سایر ریسک‌ها عبارتند از 1. ریسک‌های زیست‌محیطی؛ از جمله بلایای طبیعی، 2. مدیریت ریسک کارکنان؛ مانند حفظ تعداد کارکنان، ایمنی کارمندان و کارگران، 3. بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی در هر بازاری که کالای خود را به آن صادر می‌کنید، 4. ریسک‌های بهداشتی و ایمنی.
ریسک استراتژیک
ریسک‌های استراتژیک آن دسته از ریسک‌های مرتبط با فعالیت در یک صنعت خاص هستند. این ریسک‌ها مواردی مثل تغییرات در بین مشتریان یا تقاضا، تغییرات صنعت و یا تغییرات در بخش تحقیق و توسعه را پوشش می‌دهند. برای مثال احتمال خرید یک شرکت خارجی توسط یکی از رقبای داخلی خود را در نظر بگیرید. این ممکن است به شرکت رقیب شما یک بازوی توزیع قدرتمند در یک کشور خارجی بدهد. شما به‌منظور پیشبینی این موقعیت باید از خودتان بپرسید: 1. آیا هیچ شرکت خارجی‌ای وجود دارد که توانایی این کار را داشته باشد؟ 2. آیا رقبای خارجی‌ای وجود دارند که بتوان آنها را تصاحب کرد؟ 3. آیا اصولا رقیب شما با ایجاد بازوی توزیع‌کننده در خارج از کشور، قیمت‌ها در داخل کشور را کاهش می‌دهد یا بیشتر در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کند؟ در جایی که احتمال قوی وجود دارد که این اتفاق بیفتد، باید نوعی پاسخ را آماده کنید.
ریسک انطباق
ریسک‌های انطباق آنهایی هستند که مرتبط هستند با نیاز به انطباق با قوانین و مقررات جدید. برای مثال با ظهور قانون استخدام یا بهداشت و ایمنی، شما ممکن است این مورد را در نظر داشته باشید که آیا این قانون می‌تواند به هزینه‌های شما اضافه کند؟ آیا این قانون تغییراتی را در شیوه مدیریت ریسک شما ایجاد می‌کند یا نه؟ یا برای مثال، نگرانی در مورد افزایش چاقی ممکن است مقررات سخت‌تر برچسب‌گذاری مواد غذایی را به همراه داشته باشد که می‌تواند هزینه‌ها را بالا ببرد یا جذابیت انواع خاصی از مواد غذایی را کاهش دهد.
ریسک‌های مالی
ریسک‌های مالی با ساختار مالی کسبوکار شما، معاملاتی که کسبوکار شما انجام می‌دهد و سیستم‌های مالی که در حال حاضر دارید، مرتبط است. شناسایی ریسک مالی شامل بررسی عملیات مالی روزانه شما، به‌ویژه جریان نقدی است. اگر کسبوکار شما بیش از حد به یک مشتری وابسته است و آنها قادر به پرداخت پول شما نیستند، این می‌تواند پیامدهای جدی برای دوام کسبوکار شما داشته باشد.
ریسک‌های عملیاتی
ریسک‌های عملیاتی با رویه‌های عملیاتی و اداری کسبوکار شما مرتبط است. این شامل بررسی استخدام، زنجیره تأمین، کنترل‌های حسابداری، سیستم‌های فناوری اطلاعات، آئین‌نامه و ترکیب هیئت مدیره می‌شود. شما باید این عملیات را به نوبه خود بررسی کنید، خطرات را اولویت‌بندی کنید و برای وقوع چنین ریسکی پیش‌بینی‌های مشخصی را در نظر بگیرید.
همچنین ریسک فناوری اطلاعات و حفاظت از داده‌ها برای تجارت اهمیت فزاینده‌ای دارد. اگر هکرها به سیستم‌های IT شما نفوذ کنند، می‌توانند داده‌های ارزشمند و حتی پول را از حساب بانکی شما سرقت کنند که در بهترین حالت شرم‌آور است و در بدترین حالت می‌تواند شما را از تجارت خارج کند. یک سیستم فناوری اطلاعات ایمن که از رمزگذاری استفاده می‌کند، از اطلاعات تجاری و مشتریان شما محافظت می‌کند.
اصول مدیریت ریسک چیست؟
بااینکه هر تیم متخصص در مدیریت ریسک، از روش خاص خود برای ارزیابی ریسک و واکنش به بحران‌های احتمالی استفاده می‌کند، بااین‌حال، در نظر گرفتن پنج اصل اساسی زیر به‌عنوان اصول مدیریت ریسک برای مجهز‌شدن سازمان در برابر هر نوع ریسکی ضروری است. پنج اصلی که با توجه به تعریف سازمان، تمام جنبه‌های مختلف مدیریت را در نظر می‌گیرند و برای موانع احتمالی، برنامه‌ریزی درازمدت را آسان و عملی می‌کنند.
خطرات احتمالی را شناسایی کنید
در اولین مرحله باید به این فکر کنید، که چه چیزی ممکن است در ادامه کار آسیب‌زا باشد؟ خطراتی که ممکن است از مسائل فنی مربوط به ساختمان شرکت ایجاد شوند مانند خطر آتش‌سوزی، خطرات عملیاتی که از گردش مالی و یا ورشکست‌شدن تأمین‌کننده اصلی ناشی می‌شوند، خطرات مالی مانند رکود اقتصادی کشورها و درنهایت ریسک‌های استراتژیک که می‌تواند به برند شرکت آسیب بزنند.
توانایی شناسایی انواع ریسک در فرآیند مدیریت ریسک یک اصل حیاتی است. شما می‌توانید برای شناسایی این دسته از خطرات، از تجربه و سابقه داخلی شرکت استفاده کنید و یا از متخصصان صنعت و تحقیقات خارجی مشاوره بگیرید. همچنین می‌توانید از طریق مصاحبه یا طوفان فکری گروهی، بخشی از این موارد را پیشبینی کنید. نکته بسیار مهم این است که به یاد داشته باشید، محیط ریسک محیطی ایستا نیست و همیشه در حال تغییر است؛ بنابراین این مرحله باید به‌طور منظم مورد بازبینی قرار بگیرد.
احتمال وقوع و تأثیر خطر را تجزیه‌وتحلیل کنید
احتمال وقوع یک خطر چقدر است و در صورت اتفاق افتادن، چه تأثیری می‌گذارد؟ بسیاری از سازمان‌ها از نقشه حرارتی یا همان هیت‌مپ برای اندازه‌گیری خطرات خود در این مقیاس استفاده می‌کنند. نقشه ریسک یک ابزار بصری است که مشخص می‌کند کدام خطرات مکرر و سهمگین‌تر هستند و درنتیجه به بیشترین منابع نیاز دارند. هیت‌مپ، همچنین به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید که کدام خطر احتمال بسیار کمی دارد و کدام خطرات با وقوعشان تأثیر مخرب وسیعی نخواهند داشت. دانستن این احتمالات به شما نشان می‌دهد که باید زمان و پول خود را کجا خرج کنید و منابع شرکت را چگونه اولویت‌بندی کنید.
راه‌حل‌های جایگزین را بررسی کنید
راه‌های بالقوه مقابله با خطرات چه هستند و کدام راه‌ها بهترین تعادل را بین مقرون‌به‌صرفه‌بودن و مؤثر‌بودن خواهند داشت؟ سازمان‌ها معمولاً گزینه‌هایی برای پذیرش، اجتناب، کنترل یا انتقال ریسک دارند. پذیرش ریسک یعنی قبول اینکه بعضی خطرات در مسیر تجارت اجتناب‌ناپذیر هستند و انجام یک فعالیت به‌خصوص با تمام خطرات احتمالی آن، مزایای زیادی برای شرکت دارد و اجتناب از آن ضرر زیادی به بار خواهد آورد. اجتناب از خطر، یعنی سازمان از انجام یک سری از اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری فعالیت‌ها کاملاً دوری می‌کند. کنترل ریسک یعنی انجام اقداماتی پیشگیرانه برای کاهش احتمال وقوع خطر و مدیریت تأثیرات آن، انتقال ریسک یعنی واگذاری مسئولیت هرگونه پیامد منفی به اشخاص و سازمان‌هایی دیگر، به‌طور مثال بیمه.
پاسخ‌گویی به خطرات
با شناسایی، تجزیه‌وتحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، شرکت باید راه‌حل‌های مدیریت ریسک را برای کاهش مشکلات شناسایی‌شده اجرا کند. برای این کار باید از بین همه راه‌حل‌های بالقوه و معقول فهرست‌شده، راه‌حلی که بیشترین احتمال دستیابی به نتایج دلخواه را دارد، انتخاب کنید. همچنین باید یک فرآیند رسمی برای پیاده‌سازی راه‌حل، به‌طور منطقی و مداوم در سراسر سازمان تنظیم کنید و کارکنان را در هر مرحله از راه تشویق کنید.
پیگیری مداوم نتایج
مدیریت ریسک یک فرآیند است، نه پروژه‌ای که بتوان آن را تمام کرد و سپس به فراموشی سپرد. سازمان، محیط و خطرات آن دائماً در حال تغییر هستند، بنابراین این فرایند باید به‌طور مداوم مورد بازبینی قرار گیرد. مؤثر‌بودن مدیریت را بررسی کنید و در نظر بگیرید که آیا به به‌روزرسانی نیاز دارند و یا خیر. گاهی اوقات، اگر استراتژی اجراشده مؤثر نباشد، تیم مدیریت باید یک فرایند جدید را از نو پیاده کند. اگر سازمانی به‌تدریج فرآیند مدیریت ریسک خود را رسمی کند و فرهنگ ریسک را توسعه دهد، در مواجهه با تغییرات انعطاف‌پذیرتر و سازگارتر می‌شود. این همچنین به معنای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر بر اساس تصویر کاملی از محیط عملیاتی سازمان و رسیدن به نتایج بهتر در درازمدت است.
محدودیت‌ها و استانداردهای مدیریت ریسک
استانداردهای مدیریت ریسک، مجموعه خاصی از فرآیندهای استراتژیک را تعیین می‌کنند که با اهداف یک سازمان شروع می‌شود و قصد دارند انواع ریسک را شناسایی و بهترین راه برای کاهش خطرات تعیین کنند. این استانداردها اغلب توسط آژانس‌هایی طراحی می‌شوند که با سازمان‌ها برای ارتقا اهداف مشترک همکاری می‌کنند، تا درنهایت به یک فرایند تضمین‌شده و باکیفیت در مدیریت ریسک می‌رسند. استاندارد ایزو 31000 در مدیریت ریسک یک استاندارد بین‌المللی است که اصول و رهنمودهایی را برای مدیریت مؤثر ریسک ارائه می‌کند.
درواقع این ایزو یک رویکرد کلی برای مدیریت ریسک ترسیم می‌کند که می‌تواند برای انواع ریسک‌ها اعمال شود و توسط هر نوع سازمانی مورداستفاده قرار گیرد. هدف این استاندارد اعمال مدیریت ریسک یکنواخت در بین سازمان‌های مختلف نیست. طراحی و اجرای طرح‌ها و چارچوب‌های مدیریت ریسک باید بتواند نیازهای متفاوت یک سازمان به‌خصوص را پاسخگو باشد. چراکه اهداف، زمینه، ساختار، عملیات، فرآیندها، عملکردها، پروژه‌ها، محصولات، خدمات، یا دارایی‌ها و شیوه‌های خاص هر سازمانی با هم متفاوت است.
مدیریت ریسک
در تمامی پروژه و کسب و کارهای کوچک و بزرگ چه در زمان راه‌اندازی و چه در طول انجام پروژه مخاطرات و مطالباتی با عنوان کلی ریسک وجود دارد. حتی در کوچکترین تصمیمات در طول روزمرگی نیز افراد در حال آنالیز آن هستند و تمامی جوانب آن را می‌سنجند و سپس برای آن اقدام می‌کنند، همین سنجش اثرات مثبت و منفی یک عمل ارزیابی ریسک آن تصمیم به شمار می‌رود. حال در انجام کسب و کار و پروژه‌های بزرگ باید بصورت منطقی‌تر و تخصصی‌تر با این ریسک‌ها دست و پنجه نرم کرد. مساله مورد بحث در اینجا مدیریت ریسک می‌باشد اما قبل از هر چیزی باید بدانیم معنی ریسک چیست؟ ریسک یکی از مفاهیم اولیه، پایه ای و بسیار مهم در مدیریت مالی است و به پیش آمدهای احتمالی گفته می شود که وقوع آنها پیامدهای نامطلوبی برای سازمان به همراه دارد.
آنچه در ادامه می خوانید:
مدیریت ریسک به چه معناست؟
مدیریت ریسک به معنی شناسایی خطرات احتمالی در هنگام تصمیم گیری و ارزیابی آنها و اولویت‌بندیشان است که باید با استفاده هماهنگ و بهینه از منابع در دسترس بتوان تاثیر اتفاقات ناگوار موجود را به حداقل رساند و زمینه را برای محقق نمودن فرصت‌ها فراهم آورد. اصولا کلمه ریسک در هنگام برخورد با ضرر به میان می‌آید ولی هر جا که چه ضرر و چه سود در میان باشد احتمال ریسک وجود دارد. ضرر و زیان و خطرات احتمالی در هر زمینه‌ای امکان مواجهه دارد و با مدیریت ریسک می‌توان آنها را تا حد امکان مهار نمود.
در هر تجارت و کسب و کاری منظور از مدیریت ریسک یعنی فرایندی که طی آن عدم قطعیت‌های تصمیم پیش‌رو شناسایی، تحلیل و پذیرفته شوند. کسی که قصد مدیریت ریسک‌های موجود را دارد شناسایی و یافتن ریسک‌های موجود اولین وظیفه او محسوب می‌شود. او در ادامه باید بتواند میزان تاثیر و کیفیت ریسک‌ها را بررسی نماید و سپس بعد از آن با توجه به بزرگی و تاثیر آن تصمیم به پذیرش یا عدم پذیرش بگیرد.
هر پروژه‌ای در زمان آغاز باید مورد آنالیز قرار بگیرد و مدیر پروژه بتواند ریسک‌های موجود را شناسایی و در مورد آنها تصمیم گیری نماید. پس از آغاز پروژه باید برای کنترل ریسک‌ها بازه زمانی تعیین نمود که متناسب با حجم و اندازه پروژه می‌باشد. با توجه به بزرگی و اهمیت پروژه این بازه‌ها برای آنالیز ریسک‌های موجود می‌تواند یک ماهه تا یک ساله باشد. ریسک‌ها می‌توانند به دو صورت نسبی و مطلق وجود داشته باشند و سرمایه گذاران می‌توانند با درک اشکال مختلف ریسک‌های موجود سود و زیان‌های پیش‌رو را به درستی تجزیه و تحلیل نمایند.
آشنایی با انواع ریسک
ریسک خالص
منظور از ریسک خالص ریسکی است که نتیجه مورد انتظاری که وجود دارد ضرر است مثل احتمال وقوع آتش سوزی، تصادف، دزدی، وقوع جنگ و تاثیر بر سرمایه گذاری و …
ریسک برد و باخت
ریسک برد و باخت که در این مورد تنها به ضررها پرداخته نمی‌شود و ممکن است با انجام آن هم سود برد و هم ضرر مثل سرمایه گذاری در بورس ، تصمیم راجع به تولید محصول جدید و …
ریسک تطبیق
ریسک تطبیق عبارت است از احتمال زیان برآمده از شمول جریمه‌ها و مجازات‌های قانونی، تنبیهات نظارتی و آسیب به حسن شهرت یک بانک، به خاطر عدم رعایت قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت‌های بانکی می باشد.
5 مورد از مراحل مدیریت ریسک
- در مرحله اول باید هدف را مشخص نمود و قبل از انجام پروژه و رسیدن به هدف مورد نظر باید به این اهمیت مدیریت ریسک در سرمایه گذاری سوال توجه داشت که برای انجام پروژه چقدر باید ریسک نمود.
- شناسایی ریسک‌های احتمالی که باید در هنگام آغاز کار تمامی خطراتی که ممکن است با آن مواجه شد در نظر گرفت تا در هنگام بروز آمادگی برخورد با آن را داشت.
- ارزیابی ریسک‌ها به نحوی که پس از شناسایی آنها را به ترتیب اهمیتی که دارند اولویت بندی نمود و میزان و قدرت تحمل هر ریسک را مشخص کرد.
- راه حل مناسب در صورت بروز هر ریسک را باید ارائه داد و اقدام مناسب هر کدام را تعیین نمود.
- در آخرین مرحله باید نظارت ویژه‌ای بر روی استراتژی که برای هر ریسک تعیین شده و در هنگام مواجهه با آن مورد استفاده قرار گرفته است داشت تا کارایی آن مشخص شود. این مرحله به گزارش گیری و جمع آوری اطلاعات نیاز دارد.
همچنین شما به کمک نرم افزار مدیریت ریسک علاوه بر افزایش دقت، سرعت و کیفیت با بانک های اطلاعاتی و تحلیل و گزارشات ،می توانید بصورت کاملا هوشمندانه، کسب و کارهای خود را مدیریت کرده، توسعه و بهبود ببخشید. برای اینکه نرم افزار مدیریت ریسک کاربرد لازم را داشته باشد، حتما باید با سیستم اطلاعاتی سازمان هماهنگ باشد.
آیا مدیریت ریسک تاثیری در پیشرفت سازمان دارد؟
در هر سازمان قطعا ریسک‌ها و خطرات احتمالی وجود دارد. اگر بتوان استراتژی‌های مناسبی برای مواجهه با ریسک‌های احتمالی در نظر گرفت و فرایند موثری در مدیریت ریسک در کسب و کار داشت قطعا به سازمان کمک می‌کند تا بتواند خطرات، نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها را شناسایی کرده و برای هرکدام برنامه‌ریزی نماید و در زمان وقوع هر اتفاق بتواند بهترین تصمیم را برای مقابله با آن بگیرد.
هر سازمان باید بتواند برای تضمین موفقیت خود و مدیریت ریسک روش‌های مقابله با ریسک‌ها را برای خود تعریف کند تا آنها را از خود دور نماید و یا در صورت بروز آنها را شناسایی کند و اثرات آن را بتواند کاهش دهد. رسیدن به اهداف سازمان وابسته به برنامه ریزی، آماده سازی، نتایج و ارزیابی نتایج مدیریت ریسک می‌باشد که توضیح مختصری در مورد هر کدام داده می‌شود.
