نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب

از جمله نکاتی که می‌تواند در تشکیل سبد سهام ترکیبی در بورس به آن اشاره کرد، استفاده از سهامی است که دارای همسبتگی منفی هستند و روندی یکسان ندارند. یعنی اگر سهمی در برهه‌ای از زمان شرایط نامطلوبی را تجربه می‌کند، سایر سهام سبد باید روند مثبتی داشته باشند. ضریب نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب هم‌بستگی منفی نشان می‌دهد که سهام رفتار معکوسی نسبت به یک‌دیگر دارند.

با نمادبان بیاموزید: روش های مدیریت پرتفوی یا سبد سهام

چطور در سرمایه‌گذاری ریسک کمتری متحمل شویم؟

پیش از اقدام به تشکیل سبد و انتخاب استراتژی و روش مدیریت پرتفوی باید بدانید که هرکدام از این روش ها شما را به چه مقدار ریسک و بازده مواجه می کند و اصلا این دو واژه در بورس چه مفهومی را تداعی می کنند.

آشنایی با مفهوم ریسک و بازده

واژه ریسک شاید در معنای عام خود نیز گویای مفهوم خود در بورس باشد، اما بهترین تعریفی که می توان از آن ارائه داد «احتمال عدم مواجهه با پیش بینی ها و یا احتمال عدم موفقیت»است. در یک تعریف مختصر ریاضی می توان گفت که «بازدهی حاصل اختلاف قیمت فعلی و قیمت اولیه ی سهم، تقسیم بر قیمت اولیه آن» است. توجه داشته باشید که در این اختلاف ممکن است قیمت اولیه سهام بسیار بیشتر از نرخ پایانی آن باشد، بنابراین رقم بالای بازده صرفا نمی تواند چیز خوبی باشد و باید دقت داشت که بازده مثبت است یا منفی. با این اوصاف وقتی شما احتمال سوددهی زیاد یک سهم را پیش بینی می کنید، به همان میزان نیز ریسک عدم تحقق این احتمال نیز برای شما به وجود می آید.

برای این که مطلب بهتر جا بیفتد بیایید فرض کنیم که شما یک غرفه ی ساحلی را برای یک روز اجاره کرده اید و می خواهید پرفروش ترین کالای ممکن را در آن یک روز در آن عرضه کنید. برای انتخاب کالای مناسب شما باید از قبل پیش نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب بینی کنید که در روز موعود هوا چطور خواهد بود؟ پس از چک کردن یکی دو سایت هواشناسی شما تصمیم می گیرید که چتر بفروشید چرا که قرار است باران شدید و غیرمنتظره ای ببارد. حالا فرض کنید شما تمام پول مدنظر خود را صرف خرید عمده ی چتر کرده اید و هوا گرم و آفتابی است و مردم دم غرفه های بستنی و عینک و ضدآفتاب صف کشیده اند! شما در واقع شما یک عمل پر بازده را پیش بینی کرده بودید و عدم تحقق آن ریسک بالایی به فعالیت شما تحمیل کرده است.

چطور سبد کم‌ریسک تشکیل بدهیم؟

باید به چند نکته‌ی زیر توجه کنید:

در سبد سهام خود نباید سهام با ریسک بالا را جای دهید. منظور از سهام پرریسک آن است که در حال حاضر قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خود دارد. اگر نمادی در دوره‌ی زمانی نسبتا بلندی مثلا یکسال گذشته بیش از همگروهایش رشد داشته و اطلاعات شرکت در سایت کدال، گویای وضعیت پرریسک آن باشد، برای خرید و سرمایه‌گذاری مناسب نبوده و اصطلاحا پرریسک است.

چنانچه در مطلب سایت های مهم بورسی خواندید، سایت TSETMCهرروز شاخص کل و شاخص هم وزن بورس را اعلام می‌کند. شاخص کل ارزش رشد و نزول سهام شرکت های بزرگ و شاخص کل هم وزن تغییرات تمام شرکت ها را فارغ از بزرگی آنها نشان می‌دهد. توجه به مثبت و منفی بودن این شاخص در هنگام خرید، ریسک کمتری به سبد تحمیل می‌کند.

• خرید سهم با توجه به موقعیت نه علاقه شخصی

توجه داشته باشید این که سهام یک شرکت در طولانی مدت به شما سودزیادی داده است دلیل بر نگه داشتن آن سهم در پرتفوی و وفاداری به آن در زمانی که فروش آن صحیح ترین کار است، نمی باشد. بسیاری از افراد به خاطر ارادتی که به یک شرکت یا مدیران یک شرکت خاص دارند سهامی آن را می خرند و به تحلیل های بورسی توجهی ندارد. این نوع سرمایه گذاری قطعا مردود و با شکست مواجه خواهد شد

متنوع کردن سبد سهام ریسک سرمایه گذاری را بسیار پایین می آورد. برای مثال اگر شما مبلغ n تومان اندوخته خود را تنها به یک شرکت پتروشیمی اختصاص دهید، ممکن است با یک سانحه یا خبر در دنیای سیاست، خسارت بزرگی را تجربه کنید و تمام سرمایه شما برباد برود.‌ اما اگر همان مبلغ n تومان را در سهام متنوعی در پنج دسته‌ی مختلف سرمایه گذاری کنید، خطر زیان‌دهی آن پنج برابر کمتر شما را تهدید می‌کند. آنچه که گفته شد به این معنا نیست که تنوع بخشی به تنهایی برای کاهش ریسک کافی است. بلکه لازم است شما همواره صنایع پربازده را تشخیص داده و سهام متنوع خود را از میان آنها انتخاب کنید.

انواع روش های تشکیل سبد متنوع

دو روش کلی برای تشکیل سبد کم ریسک وجود دارد:

این روش در عین سادگی بسیار کاربردی است و باعث کاهش ریسک می‌شود. هم‌وزنی در اینجا به این معناست که از سهام مختلفی که انتخاب کرده‌ایم به یک اندازه خرید انجام دهیم. بگذارید روشن تر بگوییم: اگر مقدار پولی که برای ده نوع سهم در نظر گرفته اید پنج میلیون تومان باشد، می‌بایست از هر نماد به اندازه‌ی پانصد هزارتومان خرید انجام دهید.

• تشکیل سبد سهام مبتنی بر ارزش بازار

در این نوع سبد وزن سهام هر شرکت در سبد را ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم های سبد مشخص می‌کند. یعنی اگر مدتی است که دو سهم به نام های الف و ب خریداری کربده اید و در این مدت سود ب دوبرابر الف بوده است، می بایست ترتیبی بدهید که وزن ب در سبد شما ه همان نسبت یعنی دوبرابر الف باشد.

شما می‌توانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسی‌تان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفه‌ای جهت رصد بازدهی سرمایه‌تان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.

پورتفوی یا سبد سهام چیست

سبد سهام یا سبد سرمایه گذاری عبارتی است که احتمالا بارها و بارها از رسانه ها شنیده اید.

این عبارت همانطور که از نامش پیداست اشاره به سبدی از چند سهم دارد.

منظور از سبد سهام مجموعه ای از چند سهم میباشد که سرمایه گذار خریده است.

ریسک سرمایه گذاری

هر سرمایه گذار هوشمند میداند که در هر شرکت و در هر صنعت، شرایط خاصی وجود دارد که منجر به سود یا زیان خواهد شد.

اما دلیلی وجود ندارد که شرایط خوب یا بد یک شرکت، اثر مشابهی در شرکتهای دیگر نیز داشته باشد.

مثلا چنانچه فروش شرکتهای خودروساز کاهش یابد، نمیتوان گفت ممکن است شرکتهای دیگر بورسی هم دچار کاهش فروش بشوند.

پس احتمال اینکه شرایط مطلوب یا شرایط نامطلوب برای همه شرکتها، همزمان اتفاق بیوفتد، پایین میباشد.

کمترین ریسک سبد سهام

یکی از وظیفه های یک سرمایه گذار هوشمند، کم کردن ریسک سرمایه گذاری خود می‌باشد.

در دنیای واقعی در هیچ شرکت و یا صنعتی، احتمال به صفر رسیدن ریسک تقریبا وجود ندارد. اما میتوان ریسک سرمایه گذاری را حداقل کرد.

با آموزش بورس به صورت علمی و صحیح، سرمایه گذار سهام خواهد توانست ریسک سبد سرمایه گذاری خود را به حداقل برساند.

یکی از روشهای کم کردن ریسک سبد سهام، خریدن چند سهم متفاوت میباشد.

یعنی سرمایه گذار با همه پول خود اقدام به خریدن یک سهم ننماید.

یعنی وقتی شرایط نامطلوبی برای یکی از شرکتها بروز کند، همه پول سرمایه گذار در خطر نخواهد بود.

بدین ترتیب فقط قسمتی از سرمایه شخص در شرایط نامطلوب قرار خواهد داشت.

ضرب المثل بسیار معروفی هم اشاره به همین شرایط دارد. هرگز همه تخم مرغهای خود را داخل یک سبد قرار نده.

به سبد سهام، پرتفوی سهام یا پورتفولیو نیز گفته میشود. در بازار بورس و سهام، عبارتهای زیر همگی اشاره به یک معنی دارند.

• سبد سهام
• سبد سرمایه گذاری
• پرتفوی سهام
• پرتفوی سرمایه گذاری

مطمئن باشید شما با آموزش بورس توسط سایت بورس به راحتی خواهید توانست بهترین سهام بازار بورس را انتخاب کنید.

همچنین پس از آموزش بورس قادریم بهترین ترکیب و اینکه بهترین چینش سبد سهام چیست را سرمایه گذاری خود رعایت کنیم.

تجربه دو دهه حضور ما در بازار به شما نحوه انتخاب بهترین سهم و تشخیص بهترین زمان و بهترین قیمت خرید را آموزش خواهد داد.

مدیریت ریسک و تشکیل سبد سهام در 6 دقیقه

در این مقاله قصد داریم شما را با مبحثی به نام مدیریت ریسک آشنا کنیم و پس از آن در رابطه با چیدن سبد سهام (یا پرتفو) صحبت کنیم پس با ما در سایت آموزش بورس و بازار سرمایه ایتسکا همراه شوید .

قبل از شروع بحث بگذارید تعریفی اجمالی از ریسک و سبد سهام داشته باشیم .

ریسک : ریسک را می‌توان خطر معنی کرد اما در بازار سرمایه و در مبحث سرمایه گذاری ریسک به معنای احتمال شکست و ناسازگاری در پیشبینی ها و نتایج مورد انتظار معنی می‌شود .

مدیریت ریسک نیز به معنای مدیریت کردن این احتمال ناسازگاری می‌باشد که بصورت مفصل در ادامه توضیح خواهیم داد .

سبد سهام یا پرتفو : سبد سهام نیز به معنای مجموع سهم هایی است که شما نگهداری می‌کنید .

بحث اصلی ما ارتباط این دو یعنی مدیریت ریسک و سبد سهام است .

حال برویم سراغ بحث اصلی مان .

مدیریت ریسک و تشکیل سبد سهام در 6 دقیقه 1

مدیریت ریسک :

همانطور که می‌دانید در هر زمینه ای عوامل و پارامتر هایی وجود دارند که ما را از نتیجه دلخواه دور می‌کند . شما هر چقدر هم در کاری خبره باشید باز نمی‌توانید همه عوامل را بررسی کنید و تاثیر آن را بطور صد درصدی پیشبینی کنید .

تنها کاری که در این ارتباط از دست ما بر می‌اید کمتر کردن میزان ریسک می‌باشد .

ریسک هیچگاه به صفر نمی‌رسد ولی می‌توان آن را به صفر نزدیک کرد.

بحث ما در اینجا مرتبط با بازار های سرمایه است پس توصیه هایی که در پایین آمده تنها مختص به سرمایه گذاری می‌باشد .

قدم اول برای کم کردن ریسک این است که ریشه و جنس ریسک را بشناسیم .

در بازار سرمایه ریشه ی ریسک ، غلط از آب درآمدن تحلیل ها و همچنین رخداد هاست .

طبق یک قاعده ی نا نوشته شانس درست بودن تحلیل ها 80 درصد است.

یعنی از هر پنج تحلیل یکی از آنها غلط می‌شود .

مورد دومی که به آن اشاره شد رخداد ها بود . برای مثال فرض کنید سهام کارخانه ای را خریداری کرده اید که از نظر تکنیکال در نقطه خوبی قرار دارد اما به یکباره دستگاه های آن کارخانه از کار میفتد و این موضوع باعث ایجاد خرج و همچنین به مشکل خوردن خط تولید می‌شود.

خب این موضوعات چیز هایی نیست که بتوان آن را پیشبینی کرد ولی این احتمالات همیشه وجود دارند .

یا به عنوان مثالی دیگر در آن کارخانه بین شرکا اختلاف بوجود می‌اید .

برای کم کردن این ریسک ها چاره ای نداریم بجز چیدن سبد سهامی مناسب .

اینجا ارتباط بین مدیریت ریسک با تشکیل سبد سهام مشخص می‌شود .

مدیریت ریسک و تشکیل سبد سهام در 6 دقیقه 2

تشکیل سبد سهام :

حال که به اهمیت تشکیل سبد سهام مناسب اشاره شد برویم سراغ اینکه چگونه سبد سهامی بسازیم که ریسک مان به حداقل برسد .

نکته اول : به یاد داشته باشید که هیچگاه تک سهم نشوید

این نکته از هیچکس پنهان نیست اما به دلیل اهمیت بالای آن یکبار دیگر آن را بازگو می‌کنیم . هیچگاه تک سهم نشوید .

تک سهم شدن یعنی به حداکثر رساندن ریسک . شما با اینکار سرمایه خود را در معرض خطر مستقیم قرار می‌دهید پس همیشه به یاد داشته باشید که هر چقدر هم از سهامی مطمئن بودید باز روی آن تک سهم نشوید .

ریسک اینکار کمتر از شرط بندی نیست .

باید خاطر نشان کرد که یکی از اصول اساسی تبدیل شدن به یک معامله گر حرفه ای ، مدیریت ریسک است .

نکته دوم : بهتر است حداقل یک صندوق در سبد سهامتان داشته باشید

جا دادن صندوق ها در سبد سهام در کاهش میزان ریسک شما بسیار موثر است . اگر در ارتباط با صندوق ها اطلاعاتی ندارید مقاله ی زیر را مطالعه کنید .

نکته سوم : صرف زیاد کردن تعداد سهم ها مهم نیست

چیزی که اهمیت دارد این است که سهم هایتان از گروه های مختلف باشد . مثلا داشتن ده سهم از گروه سیمان باعث کاهش ریسک شما نمی‌شود . داشتن پنج سهم از گروه های مختلف بسیار بهتر از داشتن ده سهم از یک گروه است پس در چینش سبد سهام خود به این موضوع دقت کنید .

این نکات جزو نکات کلیدی ای بود که در چینش سبد سهام خود باید به آن ها دقت فراوان کنید .

حال کمی در ارتباط با سایر عواملی که باعث کاهش ریسک هایمان می‌شود صحبت می‌کنیم .

جدای از بحث چینش سبد سهام عوامل دیگری نیز وجود دارند که باعث کاهش ریسک می‌شوند .

مدیریت ریسک و تشکیل سبد سهام در 6 دقیقه 3

نکاتی دیگر در خصوص مدیریت ریسک :

1 – به یک دلیل اکتفا نکنید :

برای خرید سهم های خود فقط به یک دلیل اکتفا نکنید . سعیتان بر این باشد که تمامی عوامل را بررسی کنید و زمانی که تقریبا اکثر چیز ها مسائد به نظر می‌رسید اقدام به خرید کنید . البته با این طرز فکر ممکن است از برخی فرصت های بازار جا بمانید ولی ریسک خود را کمتر کرده اید .

2 – هدف گذاری شده معامله کنید :

اگر در معاملاتتان هدف گذاری دقیق نداشته باشید دور از ذهن نیست که با ضرر روبرو شوید . پس همیشه هدف گذاری هایی از قبیل حد ضرر ، حد سود و زمان نگهداری را مشخص کنید .

3 – حفظ سرمایه مهمتر از سود کردن است :

همیشه بخاطر داشته باشید که وارد سهم های وسوسه انگیز شدن به احتمال زیاد سرمایه تان را از بین می‌برد . موقعیت های کم سود ولی کم ریسک را انتخاب کنید .

موارد گفته شده از موثر ترین راه های ممکن برای کاهش ریسک بود که در صورت رعایت تمامی آن موارد معاملاتتان بسیار مطمئن تر خواهد بود .

البته این نکات با فرض بر این گفته شد که شما کاملا تحلیل تکنیکال بلد باشید .

اگر هنوز در زمینه تحلیل گری به خودتان مطمئن نیستید نیاز است که در مورد آن مطالعه کنید و دانش خود را بالاتر ببرید .

همچنین خواندن مقاله زیر نیز می‌تواند برایتان بسیار مفید واقع شود .

پس در این مقاله با تعریف ریسک در بازار سرمایه آشنا شدیم و از تاثیر چینش سبد سهام بر روی کاهش ریسک مطلع گشتیم .

شاید این مباحث بنظرتان ساده و سطحی باشد و آن ها را نادیده بگیرید اما باید گفت که رعایت مطالب و نکات بالاست که از شما یک معامله گر حرفه ای می‌سازد پس هیچ موقع از تاثیر مدیریت ریسک و انتخاب سبد سهام در بازار های مالی غافل نشوید .

اگر هنوز اقدام به باز کردن حساب در کارگزاری نکرده اید مقاله زیر را بخوانید .

روش‌های تشکیل سبد سهام در بورس؛ کدام پرتفو برای شما مناسب‌تر است؟

بورس و بازارهای مالی زمینه‌ای برای کسب سود هستند. اما انتظار هر فرد از سودآوری می‌تواند با انتظارات دیگر افراد متفاوت باشد. این انتظارات تا حد زیادی به میزان ریسک‌پذیری و دیگر ویژگی‌های شخصیتی ما وابسته است. این عوامل در واقع همان فاکتورهایی هستند که باید در چیدن استراتژی معاملاتی و روش تشکیل و مدیریت سبد سهام به آن‌ها توجه کنیم. اما تشکیل سبد سهام در بورس نیازمند بهره‌مندی از دانش و تجربه کافی نیز هست. در ادامه‌ی این مطلب چند روش تشکیل پرتفو را بررسی می‌کنیم که به شما کمک می‌کند بنا به هدف، انتظارات و ویژگی‌های شخصیتی‌تان، شیوه مدیریت دارایی متناسب با خود را پیش بگیرید.

منظور از تشکیل سبد سهام در بورس چیست؟

اگر در حال مطالعه این مطلب هستید به احتمال زیاد با معنا و مفهوم سبد سهام به خوبی آشنا هستید؛ به همین دلیل در این بخش مختصر اشاره‌ای به این مفهوم می‌کنیم تا پس از آن به بررسی نکات مهم‌تر بپردازیم. زمانی که شما اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس می‌کنید و سهام شرکت‌هایی را که به نظرتان ارزشمند هستند، خریداری می‌کنید، دارایی‌های شما در پرتفوی قابل مشاهده خواهد بود. به این ترتیب می‌توان گفت پرتفوی یا سبد سهام ترکیبی از دارایی‌هایی است که خریداری کرده‌اید.

آن‌چه مهم است، این است که برای تشکیل سبد سهام در بورس تنها داشتن سرمایه کافی نیست. زیرا با توجه به میزان ریسک‌پذیری‌تان باید سهامی را انتخاب کنید که با روحیات و اهداف شما سازگار است.

ممکن است یکی از دوستان‌تان به شما چند سهم برای خرید پیشنهاد دهد. به احتمال بسیار زیاد دوست‌تان بر اساس روحیات خودش این سهام را انتخاب کرده است. فارغ از این‌که ممکن است میزان ریسک‌پذیری و هم‌چنین دیدگاه شما با او بسیار متفاوت باشد. پس دقت کنید که برای تشکیل سبد سهام در بورس، نمی‌توان برای همه یک نسخه پیچید. در این میان تنها راه مدیریت صحیح سبد سهام، آشنایی با اصول اولیه چیدمان سبد است.

بیشتر بخوانید

مدیریت ریسک به کمک تشکیل سبد سهام بهینه در بورس

بازار بورس محیطی پرریسک است و نوسان جزء جدانشدنی آن است. به همین دلیل افراد تلاش می‌کنند که به هر نحوی ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند. سرمایه‌گذاران برای مدیریت سبد سهام خود و کاهش ریسک آن، معمولا اقدام به تشکیل سبد سهام متنوع می‌کنند. یعنی سهام شرکت‌های مختلفی را که در صنایع متفاوتی فعالیت دارند، خریداری می‌کنند. هر فرد با توجه به اهداف و انتظارات خود و هم‌چنین با در نظر گرفتن استراتژی معاملاتی‌اش سعی دارد به بهترین و بهینه‌ترین شکل ممکن پرتفوی خود را تشکیل دهد. این مسئله مانند شمشیر دولبه‌ای است که هم می‌تواند منجر به افزایش دارایی و سرمایه اولیه شود و هم می‌تواند باعث ضرر و زیان فراوان شود. به همین دلیل است که تشکیل سبد سهام در بورس، دقت بالایی را می‌طلبد و انجام این کار نیازمند اختصاص زمان زیادی است.

از آن‌جا که هیچ قطعیتی در سودآوری در بازار سهام به چشم نمی‌خورد، باید همیشه مدیریت سبد سهام را به گونه‌ای انجام داد که ریسک سرمایه‌گذاری به میزان چشم‌گیری کاهش پیدا کند. در غیر این صورت نمی‌توان مدت زیادی در چنین بازاری دوام آورد.

تشکیل سبد سهام موجب می‌شود که سرمایه‌گذاران تمام دارایی خود را بر روی یک سهام سرمایه‌گذاری نکنند. این کار هیچ تفاوتی با قمار ندارد. درست است که تک‌سهم شدن گاهی موجب سودآوری بالایی می‌شود ولی انجام چنین عملی از منطق و عقل به دور است. چرا که این سکه روی دیگری هم دارد. اگر مقاله «تک سهم در بورس چیست؟ سرمایه‌گذاری روی یک سهم منتخب» را خوانده باشید، به خوبی می‌دانید که تک‌سهم شدن همان‌قدر که سودآوری بالایی دارد، می‌تواند ضرر بسیار سنگینی نیز به دنبال داشته باشد. پس یکی از استراتژی‌های مهم در تشکیل سبد سهام، توزیع ریسک است که موجب کاهش ضرر و زیان احتمالی می‌شود.

آشنایی با انواع شیوه‌های تشکیل سبد سهام در بورس

نخستین گام از مراحل تشکیل سبد سهام در بورس به شناسایی اهداف سرمایه‌گذاری مربوط است. زمانی که می‌خواهید سرمایه‌گذاری را آغاز کنید، باید ابتدا اهداف خود را مشخص کنید و به این مسئله توجه کنید که آیا قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارید یا کوتاه‌مدت. مشخص کردن این مسئله می‌تواند در انتخاب استراتژی معاملاتی شما که به طور مفصل درباره آن در مقاله «طراحی استراتژی معاملاتی؛ نقشه راهی برای مدیریت سودآوری» توضیح داده‌ایم، دخیل باشد.

به‌علاوه باید به این مسئله توجه کنید که چه میزان بازدهی را از سرمایه‌گذاری خود انتظار دارید. در نهایت با مشخص کردن سطح ریسک‌پذیری‌تان می‌توانید یکی از پنج روشی را که در ادامه بیان می‌کنیم، انتخاب کنید و سبد سهام موردنظرتان را تشکیل دهید.

سبد سهام تهاجمی یا Aggressive Portfolio

از نام این سبد مشخص است که ریسک و بازدهی این سبد چقدر بالاست. اگر شما هم از آن دست سرمایه‌گذارانی هستید که ریسک‌های بالایی را برای به دست آوردن سودهای هنگفت به جان می‌خرید، این سبد می‌تواند گزینه مناسبی برای‌تان باشد. در این استراتژی افراد به دنبال سهامی می‌روند که ریسک‌های سیستماتیک دارند و نوسان‌های قیمتی بالایی در آن‌ها دیده می‌شود. در واقع از آن‌جا که سرمایه‌گذاران در تلاش‌ هستند تا بازدهی فراتر از میانگین بازار (یعنی شاخص کل) به دست آورند، به این سبدها تهاجمی گفته می‌شود.

به طور کلی شرکت‌هایی که سهام‌شان ریسک بالایی دارد، در شرایطی هستند که در آستانه رشد قرار دارند. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود که در آینده رشد بالایی داشته باشند. هم‌چنین ضریب بتای چنین سهامی معمولا بالاست و به میزان زیادی تحت تاثیر نوسانات بازار هستند. چرا که بالا بودن ضریب بتا منجر به اثرپذیری بالای سهم از نوسانات بازار می‌شود.

آن دسته از سرمایه‌گذارانی که به سراغ تشکیل سبد سهام تهاجمی در بورس می‌روند، حجم زیادی از پرتفوی خود را به چنین سهامی اختصاص می‌دهند. اما به منظور مدیریت سبد سهام و کنترل ریسک سرمایه‌گذاری بهتر است که بخشی از سبد خود را به سهامی اختصاص دهند که ریسک کمی دارند. درست است که چنین سبدی می‌تواند بازدهی بسیار بالایی داشته باشد، اما اگر بازار با اصلاح مواجه شود، نباید از زیان فراوانی که رخ می‌دهد متعجب شد.

بیشتر بخوانید

سبد سهام دفاعی، محتاطانه یا Defensive Portfolio

این استراتژی چیدمان سبد سهام درست نقطه مقابل سبد تهاجمی است. یعنی سهامی که در این سبد قرار می‌گیرند ریسک و نوسان کمی دارند. این سهام فارغ از این‌که بازار شرایط خوبی داشته باشد یا خیر، معمولا عملکرد قابل قبولی دارند. یعنی شایعات و اخبار تاثیر چندانی روی این سهام ندارند.

معمولا سهام شرکت‌های تولیدی در این گروه جای می‌گیرند. چرا که این شرکت‌ها محصولاتی تولید می‌کنند که جامعه به آن‌ها نیاز دارد. به همین دلیل است که تقاضا برای خرید این محصولات همیشه ثابت است. یعنی این‌گونه نیست که این سهام در برهه‌ای از زمان رشد کنند و در برهه‌ای دیگر با رکود مواجه شوند. به همین دلیل نوسانات اقتصادی نمی‌تواند منجر به بحران این شرکت‌ها شود.

به منظور تشکیل یک سبد سهام دفاعی در بورس باید به سراغ سهام شرکت‌هایی رفت که در صنایع مختلف مشغول فعالیت‌اند. البته باید به این مسئله هم اشاره کنیم که در زمان‌هایی که بیشتر سهام با رشد چشم‌گیری روبرو هستند، این سهام بازدهی معمولی و عادی خود را دارند و نمی‌توان از آن‌ها انتظار رشد شارپی داشت.

بر خلاف سبدهای تهاجمی، سهام سبدهای دفاعی ضریب بتای بالایی ندارند. به همین دلیل میزان اثرپذیری آن‌ها از شرایط بازار کم است. به‌علاوه سهام سبدهای محتاطانه در مقایسه با متوسط بازار، P/E کمتری دارند. از دیگر ويژگی‌های این سهام، وضعیت قوی بنیادی آن‌هاست.

بیشتر بخوانید

سبد سهام درآمدی یا Income Portfolio

این سبدها نیز تقریبا مانند سبدهای تدافعی هستند. یعنی ریسک و بازده کمی دارند و بازدهی آن‌ها در طول زمان تقریبا به میزان ثابتی است. سرمایه‌گذاران برای انتخاب چنین سهامی به سراغ شرکت‌هایی می‌روند که سود سهام‌شان را به صورت سالانه پرداخت می‌کنند. یعنی شرکت‌هایی که درصد زیادی از سود خالص خود را میان سهام‌داران تقسیم می‌کنند. به بیان دیگر ویژگی این سبدها آن است که از تقسیم سود به درآمد می‌رسند.

در بازار بورس درآمد به دو طریق کسب می‌شود. یکی از طریق افزایش و رشد ارزش سهام و دیگری از محل سود سالیانه شرکت‌ها که بین سهام‌داران تقسیم می‌شود. در سبدهای درآمدی، اساس سرمایه‌گذاری بر مبنای سود تقسیمی شرکت‌هاست.

سهام شرکت‌هایی که رشد کم یا متوسط دارند برای تشکیل چنین سبدهایی گزینه‌های مناسبی هستند. هم‌چنین سهام شرکت‌هایی که افت زیادی در قیمت داشته‌اند ولی تقسیم سود خوب و بالایی دارند نیز در این سبدها جای می‌گیرند. همین سودسازی می‌تواند رشد قیمتی سهم را نیز در پی داشته باشد. سرمایه‌گذارانی که به تشکیل چنین سبدهایی روی می‌آورند، ارزش سهام برای‌شان مهم‌تر از رشد قیمت است.

البته برخی از سهامی که در این سبدها هستند، می‌توانند با سهام سبدهای دفاعی یکسان باشند. از جمله ویژگی‌های سبد سهام درآمدی، آن است که سرمایه‌گذار از جریان نقدی مثبتی برخوردار شود. چنان‌چه می‌خواهید یک منبع درآمد مطمئن و مستمر داشته باشید، می‌توانید به تشکیل این سبدها روی بیاورید.

سبد سهام سوداگرانه یا Speculative Portfolio

سهامی که در این سبد قرار می‌گیرند، پرریسک هستند و آینده آن‌ها نامعلوم است. یعنی اگر شرایط شرکت به شکل مطلوبی پیش رود، سرمایه‌گذاران سود بالایی از تشکیل چنین سبدی به دست خواهند آورد. در سمت مقابل، عدم وجود شرایط مطلوب می‌تواند زیان‌های فراوانی را به سرمایه‌گذاران تحمیل کند.

معمولا متخصصان بازار تنها ۱۰ درصد از سبدشان را به سهام سوداگرانه اختصاص می‌دهند. چرا که شایعات و اخبار بر رشد و افت قیمت این سهام اثرگذار هستند. از همین رو افراد باتجربه بهتر می‌توانند مدیریت این سبدها را در دست بگیرند.

معمولا سهامی که در این سبدها وجود دارند نوسانی هستند. در بسیاری از مواقع افراد بدون آن‌که تحلیل‌های خاصی انجام دهند، معتقدند که می‌توان نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب از رشد قیمت سهام سود برد. این افراد به سراغ چنین سبدهایی می‌روند. بدیهی است که در تشکیل چنین سبدهایی، قاعده و قانون خاصی به چشم نمی‌خورد.

سرمایه‌گذاران برای تشکیل چنین سبد سهامی به سراغ شرکت‌هایی می‌روند که در آستانه رشد خود قرار دارند. آن‌ها هنگامی که اخبار مثبتی را در خصوص این شرکت‌ها می‌شنوند، اقدام به سرمایه‌گذاری در آن‌ها می‌کنند. اما نکته حائز اهمیت در خصوص تشکیل سبد سهام سوداگرانه در بورس این است که انجام این کار نیازمند وقت و تجربه بالایی است چرا که یک اشتباه می‌تواند تمام سرمایه را در مدتی کوتاه بر باد دهد.

سبد سهام ترکیبی یا Hybrid Portfolio

این سبد با توجه به ترکیب دارایی‌ها سود و بازدهی متغیری دارد. بازدهی این سبد از سرمایه‌گذاری در زمینه‌های زیر حاصل می‌شود:

• اوراق مشارکت
• اوراق بدهی
• املاک و مستغلات
• بورس‌های کالایی
• سایر سرمایه‌گذاری‌ها

سررسید اوراق سبد نیز لزوما یک‌سان نیست و ممکن است متفاوت باشد. این سبدها به سبب ترکیب دارایی‌های‌شان در مقایسه با سایر سبدها انعطاف‌پذیری بالاتری دارند.

از جمله نکاتی که می‌تواند در تشکیل سبد سهام ترکیبی در بورس به آن اشاره کرد، استفاده از سهامی است که دارای همسبتگی منفی هستند و روندی یکسان ندارند. یعنی اگر سهمی در برهه‌ای از زمان شرایط نامطلوبی را تجربه می‌کند، سایر سهام سبد باید روند مثبتی داشته باشند. ضریب هم‌بستگی منفی نشان می‌دهد که سهام رفتار معکوسی نسبت به یک‌دیگر دارند.

آشنایی با اصول تشکیل سبد سهام بهینه در بورس

با توجه به آن‌که اکنون با انواع سبد سهام آشنا شدیم، در این بخش از سه اصل مهم و اساسی سخن خواهیم گفت که در تشکیل سبد سهام باید به آن‌ها توجه کرد. البته اصولی که برای تشکیل سبد وجود دارند بسیار بیشتر از این سه مورد است. اما در این بخش تنها به بیان همین سه اصل اساسی بسنده می‌کنیم.

اصل نخست: بررسی وضعیت اقتصادی

افرادی که به کمک تحلیل بنیادی اقدام به خرید سهام می‌کنند، همیشه به دنبال اخبار، اطلاعات و رویدادهای مهم در سطح ملی و بین‌المللی هستند. چرا که این وقایع می‌تواند وضعیت صنایع و شرکت‌های بورسی را دستخوش تغییر کند.

به عنوان مثال با تغییر قیمت کالاها و محصولات در کشور و جهان، شاهد تغییر قیمت سهام خواهیم بود. این مسئله به ویژه در مورد کالاهایی هم‌چون نفت یا فلزات اساسی نمود بیشتری دارد. یعنی تغییرات قیمتی ناچیز در سطوح جهانی می‌تواند بر سهام شرکت‌های داخلی اثرگذار باشد.

به‌علاوه آثار وضعیت اقتصادی داخلی، وقایع اقتصادی و سیاسی نظیر تغییر نرخ بهره و نرخ ارز در کنار تصمیم‌های دولت را می‌توان بر قیمت سهام شرکت‌های بورسی به وضوح دید. به همین دلیل است که در تشکیل یک سبد سهام بهینه باید به وضعیت بازارهای داخلی و جهانی توجه بسیاری کرد.

اصل دوم: بررسی صنایع و شرکت‌ها

بازار بورس بستر گسترده‌ای است که صنایع مختلفی در آن مشغول به فعالیت هستند. به همین دلیل باید از وضعیت این صنایع و آینده آن‌ها باخبر شد. به منظور تشکیل سبد سهام در بورس لازم است که شرایط صنایع موردنظر خود را بررسی کنیم و با توجه به نکاتی که قبلا اشاره شد، سبدی متنوع از سهام صنایع مختلف تشکیل دهیم.

افزون بر بررسی وضعیت صنایع و صورت‌های مالی شرکت‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در آن‌ها را داریم، باید به کمک تحلیل تکنیکال نیز روند قیمت سهام را بررسی کنیم. به این ترتیب می‌توانیم در مدیریت سبد سهام خود عملکرد موفقی داشته باشیم.

بیشتر بخوانید

اصل سوم: بررسی وضعیت سبد سهام

پس از آن‌که تحلیل‌های خود را انجام دادیم و سهام موردنظر را خریداری کردیم، لازم است که وضعیت سبد خود را در بازه‌های زمانی مشخص بررسی کنیم. یعنی باید به صورت دوره‌ای، سود و زیان سبد سهام‌ خود را مورد ارزیابی قرار دهیم. به منظور کم و زیاد کردن حجم سهام مختلف و یا نگهداری آن‌ها، استراتژی‌های متعددی وجود دارد که می‌توان با به‌کارگیری آن‌ها عملکرد سرمایه‌گذاری را بهبود بخشید.

منطقی‌ترین شیوه آن است که بخشی از سبد به سهام پرریسک اختصاص داشته باشد و بخشی دیگر به سهامی با ریسک متوسط و هم‌چنین سهامی با ریسک کم. به این ترتیب می‌توان تعادل سبد سرمایه‌گذاری را به خوبی حفظ کرد. راهکار دیگر هم تشکیل سبد سهام متنوع است. به این منظور باید از صنایع مختلف سهام مورد نظر خود را انتخاب کرد تا در شرایطی که تعدادی از سهام روند نزولی را تجربه می‌کنند، از رشد سهام دیگر بهره‌مند شد.

جمع‌بندی

دیدگاه و استراتژی‌های افراد مختلف در سرمایه‌گذاری با هم تفاوت دارد. پس همه نمی‌توانند سبدی مثل هم تشکیل دهند. ترکیب و انتخاب سهام مسئله‌ای است که عوامل زیادی در آن دخیل هستند و هر کس در این میان با توجه به آن‌چه از سرمایه‌گذاری‌اش انتظار دارد تصمیم می‌گیرد.

در این مطلب به پنج شکل چیدمان سبد سهام شامل سبد تهاجمی، تدافعی، سوداگرانه، درآمد ثابت و ترکیبی اشاره کردیم که عمده‌ترین تفاوت آن‌ها در میزان ریسک است. با توجه به شناختی که از خود دارید و هم‌چنین با در نظر گرفتن بازده سرمایه‌گذاری و بازه زمانی موردنظرتان، می‌توانید با تشکیل یک سبد سهام متنوع، پرتفوی خود را متعادل کنید.

با مفهوم «پرتفوی» آشنا شوید

اصطلاحی در دنیا رایج است که می‌گوید: «هیچ‌گاه تمام تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را می‌توان در مورد پرتفوی به کار گرفت.

به گزارش ایبِنا، پرتفوی (Portfolio) یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی در بورس داشته و به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود. به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده ‌است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

درواقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که می‌گوید: «هیچ‌گاه تمام تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را می‌توان در مورد پرتفوی به کار گرفت. به عنوان نمونه تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایه‌گذاری در بورس اختصاص می‌دهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم می‌کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل داده‌اید.

پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای‌ مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در غالب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آن‌ها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.

کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی خرید تنها یک سهم (اصطلاحاً تک سهم شدن) را توصیه نمی کنند و پیشنهاد خرید چند سهم متنوع را می دهند. این کار برای آن است که ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد.

فرض کنید صنعتی با رشد قیمت ارز شکوفا می شود (این صنعت احتمالاً در کار صادرات است) و صنعتی دیگر با رشد قیمت ارز متضرر می شود (مواد اولیه این صنعت وارد می شوند). حال اگر در سبد ما از هر دوی این صنایع سهام خریداری شود، در حقیقت خود را نسبت به تغییرات قیمت ارز مصون کردیم و تغییرات ناشی از قیمت ارز باعث رشد یکی و کاهش دیگری می شود. به بیان دیگر با تشکیل سبد سهام، ضرر ناشی از کاهش قیمت یک یا چند سهم را با سود حاصل از افزایش قیمت سهم های دیگر پوشش می دهیم.

همچنین به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.