آموزش نمودار فیبوناچی

فیبوناچی اصلاحی در روند نزولی

فیبوناچی فن چیست؟

فیبوناچی فن (Fibonacci Fan) چیست و چه کاربردی در ترید ارزدیجیتال دارد؟

فیبوناچی فن (Fibonacci fan) یک فن نمودار سازی است که در تجزیه و تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و از نسبت فیبوناچی برای پیش‌بینی سطح پشتیبانی و مقاومت به صورت گرافیکی استفاده می‌کند.

از نسبت فیبوناچی می‌توان برای توصیف تناسب در اشیا از کوچکترین عناصر سازنده طبیعت مانند اتمها گرفته تا پیشرفته‌ترین الگوهای جهان مانند اجرام آسمانی بزرگ که تصور نمی‌شود، استفاده کرد. طبیعت برای حفظ تعادل به این نسبت ذاتی متکی است، اما به نظر می‌رسد بازارهای مالی نیز با این «نسبت طلایی» مطابقت دارند.

نکات کلیدی فیبوناچی فن

فیبوناچی فن (Fibonacci fan) روشی برای رسم سطح پشتیبانی و مقاومت بر اساس نسبت‌های ارائه شده توسط سطح فیبوناچی است.
خطوط روند در فواصل ۲۳٫۶، ۳۸٫۲، ۵۰ و ۶۱٫۸ درصد از هم جدا می‌شوند تا پیش‌بینی بازگشتها را انجام دهند.
نسبت فیبوناچی، که به عنوان «نسبت طلایی» نیز شناخته می‌شود، تقریباً ۱٫۶۱۸ است. این نسبت در سراسر علوم طبیعی و اجتماعی یافت می‌شود.

درک فیبوناچی فن (Fibonacci fan)

فیبوناچی فن، مجموعه ای از خط روند متوالی هستند که از طریق یک قله یا اوج از طریق مجموعه ای از نقاط دیکته شده توسط بازیابی فیبوناچی، کشیده می‌شوند. برای ایجاد آنها، یک معامله گر خط پایه ای را ترسیم می‌کند که فن را پایه‌گذاری می‌کند، که معمولاً قیمت‌های پایین و بالا را برای یک دوره زمانی مشخص پوشش می‌دهد.

برای رسیدن به سطح اصلاح، معامله گر اختلاف قیمت را در انتهای پایین و بالا با نسبت‌های تعیین شده توسط سطح فیبوناچی، به‌طور معمول ۲۳٫۶ درصد، ۳۸٫۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱٫۸ درصد تقسیم می‌کند. خطوطی که با اتصال نقطه شروع برای خط روند پایه و هر سطح اصلاح شکل می‌گیرند، فیبوناچی فن را ایجاد می‌کنند.

معامله گران می‌توانند از خطوط فیبوناچی فن برای پیش‌بینی نقاط اصلی مقاومت یا پشتیبانی استفاده کنند، در این صورت ممکن است انتظار روند معکوس قیمت‌ها را داشته باشند. هنگامی که یک معامله گر الگوهای موجود در یک نمودار را شناسایی کرد، می‌تواند از این الگوها برای پیش‌بینی حرکت‌های آینده قیمت و سطح حمایت و مقاومت در آینده استفاده کند. تریدرها برای پیش‌بینی معاملات خود از پیشبینی‌ها استفاده می‌کنند.

استراتژی‌های سرمایه‌گذاری نسبت فیبوناچی

توالی فیبوناچی با ارقام صفر و یک شروع می‌شود، سپس بی‌نهایت با عدد بعدی در توالی برابر با مجموع دو عدد قبل از آن ادامه می‌یابد (به عنوان مثال ۰، ۱ ، ۱، ۲ ، ۳، ۵ ، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۵ و غیره) نسبت هر اصطلاح مجاور تقریباً برابر با ۱٫۶۱۸ است که در ریاضیات با حرف یونانی phi (Φ) نشان داده می‌شود، و به‌طور تصادفی زیربنای تعداد زیادی از الگوهای طبیعی است. به دلایل ناشناخته، به نظر می‌رسد قیمت نیز در الگویی مطابق با نسبت فیبوناچی رفتار می‌کند.

تجزیه و تحلیل تکنیکال مبتنی بر نسبت فیبوناچی برای هر دو محور قیمت و زمان نمودارها وجود دارد. تحلیلگران همچنین می‌توانند با استفاده از مقادیر برگشتی برای تولید قوس یا فن با استفاده از مقیاس‌های حسابی یا لگاریتمی استفاده کنند. به نظر می‌رسد هیچ‌کس نمی‌داند که آیا این ابزارها به این دلیل کار می‌کنند که بازارها نوعی الگوی طبیعی از خود نشان می‌دهند یا بسیاری از سرمایه گذاران از نسبت فیبوناچی برای پیش‌بینی حرکات قیمت استفاده می‌کنند و آنها را به عنوان پیشگویی خودکفا معرفی می‌کنند. در هر صورت، سطح کلیدی حمایت و مقاومت معمولاً در سطح ۶۱٫۸ درصد در هر دو روند صعودی و روند نزولی اتفاق می‌افتد.

برای استخراج سه نسبت کلیدی که معمولاً در تحلیل تکنیکال بر اساس سطح فیبوناچی استفاده می‌شود، به سادگی می‌توانید نسبت یک عدد را پیدا کنید. اعداد مجاور معکوس phi یا ۰٫۶۱۸ را تولید می‌کنند که مربوط به سطح اصلاحی ۶۱٫۸ درصد است. اعداد با فاصله دو مکان از توالی نسبت ۳۸٫۲ درصد و اعداد سه مکان با فاصله نسبت ۲۳٫۶ درصد را نشان می‌دهند.

ابزارهای فیبوناچی و کاربرد آن‌ها

ابزارهای فیبوناچی یکی از راه‌های شناسایی نقاط حمایت و مقاومت سهم هستند.

در بخش قبلی با مهم‌ترین نسبت‌های فیبوناچی آشنا شدیم و در این بخش با کاربرد آنها آشنا می‌شویم.

انواع ابزارهای فیبوناچی

۱/ فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement) (Ret)

با استفاده از این ابزار می‌توان هدف‌های احتمالی برای پایان یک موج اصلاحی را بدست آورد.

فیبوناچی اصلاحی برای مشخص کردن پایان اصلاح در امواج ۲ و ۴ الیوت بیش‌ترین کاربرد را دارد.

برای درک بهتر این موضوع، فیبوناچی اصلاحی را در روند صعودی و نزولی با مثال توضیح می‌دهیم.

فیبوناچی اصلاحی در روند صعودی

فیبوناچی اصلاحی در روند صعودی

سهام فولاد را در نظر بگیرید.

در روند صعودی کف موج قبلی را به سقف آن و در روند نزولی سقف موج قبلی را به کف متصل می‌کنیم.

در ابتدا سهم یک روند صعودی داشته است، با اتمام موج جنبشی سهم وارد اصلاح شده است و تا حمایت سطح ۰/۵ فیبوناچی پایین آمده است. (نقطه ۱)

این سطح توانسته به عنوان حمایت عمل کند و سهم را به صورت مقطعی بالا ببرد.

سپس با رسیدن به سطح ۰/۳۸۲ فیبوناچی به آن واکنش نشان داده و نتوانسته به صعود خود ادامه دهد. (نقطه ۲)

سطح ۰/۵ فیبوناچی مجددا باعث صعود مقطعی سهم شده است. (نقطه ۳)

بعد از برگشت از نقطه ۳ و با نزدیک شدن به سطح ۰/۲۳۶ قدرت فروشندگان افزایش یافته و مانع از رشد بیشتر سهم شده است. (نقطه ۴)

در واقع این سطح به وضوح به عنوان سطح مقاومتی عمل کرده و باعث ریزش سنگین سهم شده است.

به این نکته توجه کنید که کندل حتما نباید با سطوح فیبوناچی برخورد کند.

این نکته در نقطه ۵ به خوبی قابل مشاهده است که کندل با نزدیک شدن به سطح ۰/۷۸۶ فیبوناچی توان خود را برای ادامه اصلاح از دست داده است. (نقطه ۵)

نکته

در بورس تهران به این صورت جا افتاده است که اصلاح صرفا به افت قیمت سهم گفته می‌شود.

در صورتی که در علم تکنیکال هر زمانی که سهم بتواند بخشی از موج قبلی را جبران کند، به آن اصلاح گفته می‌شود.

پس هنگامی که در روند نزولی قرار داشته باشیم و سهم بخشی از موج نزولی اصلی را بالا بیاید، به این حالت هم موج اصلاحی گفته می‌شود و می‌توانیم از ابزار فیبوناچی اصلاحی استفاده کنیم.

فیبوناچی اصلاحی در روند نزولی

فیبوناچی اصلاحی در روند نزولی

سهام وپارس را در نظر بگیرید.

سهم یک روند نزولی دارد و هنگامی که بخشی از روند نزولی قبل را جبران می‌کند، با رسیدن به سطح ۰/۵ فیبوناچی توان خود را برای بالا رفتن بیشتر از دست داده و روند نزولی خود را ادامه می‌دهد. (نقطه ۱)

۲/ فیبوناچی بازگشتی خارجی (Fibonacci Extension) (Ext)

یکی دیگر از ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی خارجی می‌باشد.

تفاوت این ابزار با فیبوناچی اصلاحی در این است که به جای آن که بازگشت تا بخشی از موج قبلی ادامه بیابد تا کل موج قبلی و حتی بیشتر از آن نیز ادامه میابد.

برای تشخیص پایان حرکت این موج از فیبوناچی خارجی استفاده می‌شود.

در شکل زیر نحوه استفاده از فیبوناچی خارجی نشان داده شده است.

در تصویر بالا نمودار کحافظ را مشاهده میکنید.

روند قبلی نزولی است و برای رسم فیبوناچی بازگشتی خارجی از نقطه A به B متصل میکنیم.

همانطور که مشاهده میکنید سهم به سطح ۱٫۶۱۸ واکنش نشان داده است.

در روند نزولی بالا در موج AB از دره موج (َA) به قله موج (B) وصل می‌کنیم.

واکنش‌ها به سطوح فیبوناچی ۱/۶۱۸ و ۲/۶۱۸ به وضوح قابل مشاهده است.

در روند صعودی بالا در موج AB از قله موج (َA) به دره موج (B) وصل می‌کنیم.

در این مثال با توجه به این که روند صعودی است، سطوح فیبوناچی اکستنشن نقش مقاومتی دارد.

همانطور که مشاهده می‌کنید سهم نتوانسته از سطح ۲/۶۱۸ بالاتر رود و وارد اصلاح شده است.

۳/ فیبوناچی پروجکشن یا بازتاب دهنده (Fibonacci Projection)

فیبوناچی پروجکشن یکی از ابزارهای فیبوناچی است که برای پیدا کردن اهداف قیمتی در موج‌های جنبشی بکار می‌رود.

فرق فیبوناچی پروجکشن با ابزارهای دیگر فیبوناچی در این است که از ۳ نقطه برای رسم آن استفاده می‌کنیم.

این ابزار در نرم‌افزارهایی مانند متاتریدر و ارشن به اشتباه فیبوناچی اکسپنشن نامیده شده‌اند.

فیبوناچی پروجکشن

نحوه رسم فیبوناچی پروجکشن را با یک مثال توضیح می‌دهیم.

برای مثال در تصویر بالا از ۳ پیوت ماژور استفاده کرده‌ایم.

نقطه اول را روی A ، نقطه دوم را روی B و نقطه سوم را روی C قرار می‌دهیم، سطوح فیبوناچی پروجکشن رسم خواهند شد.

۴/ فیبوناچی انبساطی (Fibonacci Expansion)

یکی از ابزارهای فیبوناچی است که تنها تفاوت آن با پروجکشن استفاده از دو نقطه به جای سه نقطه است.

در اکثر نرم‌افزارهای تحلیل تکنیکال مانند متاتریدر، ارشن، رهاورد و … ابزار خاصی برای فیبو اکسپنشن وجود ندارد اما می‌توان با استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی سطوح فیبوناچی اکسپنشن را بدست آورد.

برای این کار در نرم‌افزار متاتریدر باید سطوح مختلف فیبوناچی اکسپنشن را به صورت دستی به ابزار فیبوناچی اصلاحی اضافه کنیم.

سطوح مهم فیبوناچی اکسپنشن که بیشترین کاربرد را در بورس تهران و بازارهای جهانی دارند عبارتند از ۱/۲۷۲، ۱/۶۱۸ و ۲/۶۱۸.

برای مثال برای اضافه کردن سطح ۱/۲۷۲ فیبوناچی اکسپنشن باید عدد ۱/۲۷۲ را در بخش Level و عدد ۱۲۷/۲ را در بخش توصیف (Description) به ابزار فیبوناچی اصلاحی اضافه کنیم.

در تصویر بالا نمودار سهم وبصادر را مشاهده میکنید.

برای رسم فیبوناچی انبساطی از نقطه B به A وصل میکنیم، سطوح فیبوناچی اکسپنشن مطابق شکل رسم میشوند.

همانطور که مشاهده میکنید در تاریخ ۲۰ آبان با برخورد به سطح ۱/۲۷۲ سهم توانسته از سطح مورد نظر برگشت موقتی بزند و تا سطح ۰/۶۱۸ بالا بیاید.

با واکنش به این محدوده در تاریخ ۱۹ آذر روند نزولی ادامه یافته و فعلا در روند نزولی هستیم.

محدوده ۲۰۰ تومان که سطح ۱/۶۱۸ (مستطیل سوم) فیبوناچی اکسپنشن است میتواند مهم‌ترین محدوده حمایتی برای بازگشت سهم باشد.

برای رسم فیبوناچی انبساطی در نمودار سهم کسرام از نقطه B به A متصل میکنیم.

همانطور که مشاهده میکنید در تاریخ ۲۰ خرداد سهم به سطح ۱/۲۷۲ واکنش نشان داده و وارد اصلاح شده است.

هم چنین در تاریخ ۲۲ دی سهم به سطح ۱/۶۱۸ واکنش نشان داده و وارد اصلاح شده است.

پس این ابزار به خوبی توانسته محدوده هدف را برای این سهم بدست آورد.

هم‌پوشانی سطوح فیبوناچی

برای آن که بتوانیم محدوده معتبرتری برای پایان یک روند یا اصلاح پیدا کنیم، میتوان از تلفیق کردن ابزارهای فیبوناچی با یکدیگر استفاده کرد.

گاهی اوقات در یک نمودار از چند ابزار فیبوناچی مختلف می‌توان استفاده کرد، در این شرایط با اطمینان بیشتری می‌توان محدوده‌ای را بدست آورد که محل تغییر جهت روند سهم باشد.

در نمودار بالا از دو ابزار فیبوناچی اکسپنشن و پروجکشن جهت تشخیص محدوده احتمالی برگشت سهم استفاده شده است.

برای رسم فیبوناچی پروجکشن نقطه A به B و B به C و برای رسم فیبوناچی اکسپنشن نقطه B به A متصل شده است.

همانطور که مشاهده می‌کنید سطوح ۱/۶۱۸ این دو ابزار در نزدیکی هم قرار گرفته‌اند و محدوده بسیار مهمی برای جهت تغییر قیمت تشکیل داده‌اند.

در نمودار بالا از ابزارهای فیبوناچی اکستنشن و پروجکشن و اکسپنشن جهت تشخیص محدوده احتمالی برگشت سهم استفاده شده است.

فیبوناتچی اکستنشن روی موج B تا C

فیبوناچی پروجکشن روی موج AB و سپس تصویر آن روی نقطه C

فیبوناچی اکسپنشن روی موج DE

سطوح ۱/۲۷۲ اکستنشن و ۰/۶۱۸ پروجکشن و ۱/۲۷۲ اکسپنشن در نزدیکی هم قرار گرفته‌اند و سطح معتبری جهت برگشت احتمالی سهم تشکیل داده‌اند.

هم‌پوشانی ابزارهای فیبوناچی

در نمودار بالا با استفاده از ابزارهای فیبوناچی اصلاحی و پروجکشن محدوده احتمالی پایان اصلاح سهم بدست آمده است.

ابزارهای که در این نمودار استفاده شده است عبارتند از:

فیبوناچی اصلاحی بر روی موج AB

فیبوناچی پروجکشن روی موج CD و تصویر آن روی نقطه E

سطوح ۰/۶۱۸ اصلاحی و ۱ پروجکشن از مهم‌ترین سطوح فیبوناچی هستند که در نزدیکی همدیگر قرار گرفته‌اند.

فیبوناچی در بورس چیست؟ | راهنمای کامل فیبوناچی در بورس

بیشتر تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند که در صورت استفاده درست و صحیح از ابزار فیبوناچی در بورس خواهند توانست تا رفتار بازار را در 70 درصد مواقع با موفقیت تمام پیش‌بینی نمایند، به ویژه زمانی که در پی پیش‌بینی نمودن قیمت خاصی در بازار باشند.

فیبوناچی در بورس آموزش نمودار فیبوناچی چیست؟

بعضی ها معتقدند که محاسبات مربوط به این نوع از ابزارها خیلی زیاد و حتی بسیار زمان‌بر و کمک گرفتن از آن‌ها تا حد زیادی دشوار است. شاید بزرگ‌ترین عیب و ایراد روش فیبوناچی در پیچیدگی نتایج آن جهت مطالعه و همچنین متعاقباً عدم توانایی تعداد زیادی از معامله‌گران در درک واقعی و حقیقت آن‌ها باشد.

به زبان دیگر، معامله‌گران نبایستی بر روی سطوح فیبوناچی به عنوان سطح حمایت یا سطح مقاومت اجباری و بدون درصد خطایی تکیه بکنند. در اصل، آن‌ها می‌توانند به راحتی سطوح حمایت روانی را نظیر سایر روش‌ها و اصول تحلیلی بر روی نمودار بررسی کنند. بنابراین، در اصل سطوح فیبوناچی پنجره‌ها و قاب‌هایی هستند که تحلیلگران می‌بایستی از آن زاویه نمودارها را چک کرده و صحت آن ها را بررسی نمایند. این قاب هیچ چیزی را به طور صد در صدی پیش‌بینی نمی‌کند و تأثیری هم در معاملات بازار بورس ندارد، اما بر تصمیمات معاملاگران در بازار بورس و اقدامات معاملاتی هزاران نوع مختلف از معامله‌گران مؤثر است.

اصلاح فیبوناچی

فیبوناچی در بورس چیست؟ سطوح اصلاح فیبوناچی یا به عبارت دیگر Fibonacci Retracement مجموعه‌ای از خطوط افقی هستند که در اصل نشان می‌دهند در چه موقعیتی برای سهامی مشخص احتمال این زیاد است تا حمایت و مقاومت رخ ‌دهد. این سطوح بر طبق اعداد فیبوناچی مشهور رسم می‌شوند. بدین روش که هر سطحی با یک درصد معین، مشخص می‌شود.

این درصدها هم نسبت به یک قیمت اولیه ثابت و از پیش معین شده مشخص می‌شوند. سطوح فیبوناچی در اصل اصلاحی 23.6 درصد، 38.2 درصد، 61.8 درصد و 78.6 درصد هستند. البته از 50 درصد نیز گاهی اوقات استفاده می‌شود که به شکل رسمی جزء نسبت های فیبوناچی نیست. مطالعه مقاله "فیلتر الگوی تیک صعودی" می تواند مفید باشد.

این سطوح اصلاح در اصل نسبت به نقاط سقف نمودار سهم و همچنین نقاط کف نمودار سهم محاسبه می‌شود. بدین جهت، پنج خط اصلی در نمودار فیبوناچی ترسیم می‌شوند: خط اول در 100 درصد (که جزء بالاترین نقطه نموداراست)، خط دوم در 61.8درصد، و خط سوم نیز در 50 درصد، خط چهارم هم در 38.2درصد و در نهایت خط نهایی در 0 درصد (که در واقع پایین‌ترین نقطه نمودار است) رسم می‌گردند. طبق این تحلیل، پس از یک حرکت قیمتی قابل توجه بالا به پایین یا برعکس، سطح حمایت و مقاومت جدید گاهی در این خطوط نمایان شده یا ممکن است که در نزدیکی آن‌ها واقع شود.

کاربرد فیبوناچی در بورس چیست؟

کمان فیبوناچی

کمان‌های فیبوناچی یا به عبارت دیگر Arc Fibonacci نقاط مورد حمایت و همچنین مقاومت بالقوه را توامان نشان می‌دهند. کمان‌ها نیز به قیمت و هم زمان مورد نیازشان بستگی دارند، به شکلی که هرچه کمان‌ها عریض‌تر بشوند، خط پایه طولانی‌تر از قبل می‌شود و هرچه کمان هم نازک‌تر شود، خط پایه آن به نسبت کوتاه‌تر است. کمان‌های فیبوناچی به شکل معمول برای اتصال نمودن دو نقطه در نمودار قابل توجه قیمتی، نظیر نوسان مورد استفاده واقع می‌شود. بسیاری از تحلیل گران به کمک این ابزار می توانند نقاط pullback را نیز مشخص نمایند. برای آشنایی بیشتر با این واژه و کاربرد آن پیشنهاد میکنیم مقاله " کاربرد پولبک در بورس " را مطالعه نمایید.

یافتن و جست و جو نمودن سقف و همچنین کف نمودار، نخستین قدم جهت تشکیل دادن کمان‌های فیبوناچی در واقع همین امر است. در ادامه مقاله، با یک حرکت یا الگوی پرگاری، سه نوع خط منحنی با فاصله 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8درصد از نقطه مورد نظر مشخص گشته و ترسیم می‌شوند. این خطوط برای رسم نمودار فیبوناچی در بورس سطح حمایت و مقاومت و همین طور محدوده معاملات را نیز می‌تواند پیش‌بینی کنند. البته سطوح دیگری را هم می‌شود به راحتی و به کمک آموزش رسم کرد.

بسیاری از نرم‌افزارهای رسم نمودار که مورد استفاده تحلیل گران است، سه سطح 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد را به طور پیش‌فرض و اتوماتیک دارند. کمان‌های فیبوناچی در اصل به صورت نیم‌دایره‌هایی هستند که در صورت تمایل می‌شود آن‌ها را با دایره‌های کامل هم نشان داد.

بادبزن فیبوناچی

بادبزن‌ فیبوناچی یا به اصطلاح Fan Fibonacci مجموعه‌ای از خطوط روندها را شکل می‌دهد که با استفاده از رسم نمودار فیبوناچی در بورس و سطوح اصلاح فیبوناچی می‌توان آن را رسم نمود. برای رسم کردن این نوع از خطوط، تحلیلگران یک روند صعودی را ترسیم می‌کند که اغلب قیمت‌های پایین و بالای سهام را در یک دوره زمانی معین پوشش می‌دهد.

برای رسیدن به این سطوح اصلاح، ان اختلافات قیمتی را در سطح قیمت کف و سقف با نسبت‌های مشخص شده توسط سری فیبوناچی (اغلب 23.6 درصد، 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد) تقسیم می‌نماییم. خطوطی که با کمک اتصال نمودن نقطه شروع خط روند پایه و همچنین هر سطح اصلاح گشته ایجاد می‌شوند، به اصطلاح بادبزن الگوی فیبوناچی را تشکیل می‌دهند.

تحلیلگران از خطوط بادبزن فیبوناچی جهت مشخص کردن نقاط اصلی مقاومت یا نقاط حمایتی بهره می برند که انتظار می رود روند قیمت‌ها در آینده معکوس شود در این نقاط زمان مناسبی جهت نوسان گیری می توان فراهم نمود. هنگامی که یک معامله‌گر الگوها را در نمودار مشخص کرد، می‌تواند به راحتی از این الگوها جهت پیش‌بینی نمودن حرکت آینده قیمت و همچنین سطح حمایت و خط مقاومت در آینده استفاده بکنند. تحلیلگران از پیش‌بینی‌ها جهت مشخص نمودن زمان انجام معاملات خود استفاده می‌کنند.

نواحی زمانی فیبوناچی

نواحی زمانی فیلتر فیبوناچی در بورس در واقع خطوطی عمودی هستند که توانایی این را دارند تا مناطق بالقوه‌ای را نشان بدهند که در آن‌ها ممکن است دامنه نوسان زیاد، کم یا معکوس رخ بدهد. نواحی زمانی فیبوناچی یک شاخص تکنیکال مبتنی بر زمان است. شاخص اغلب با نوسان بسیار زیادی یا حتی با نوسان پایین در نمودار شروع به طی کردن روند را می کند.

نواحی زمانی فیبوناچی در بورس چیست؟ نواحی زمانی فیبوناچی در اصل نسبت به زمان اولیه خودشان انتخاب می‌شوند. فرض بگیرید تاریخ شروع این الگو در اول اردیبهشت انتخاب شده باشد، این تاریخ را ما باید نقطه (۰) قرار بدهیم. اولین خط عمودی نواحی زمانی در الگوی فیبوناچی در روز معاملاتی بعدی خودش ظاهر می‌شود، خط بعدی هم دو روز پس از آن ، سپس سه روز پس از آن، و به همین ترتیب پنج روز بعد، سپس هشت روز پس از تاریخ مقرر شده و… .

شناسایی فیلتر فیبوناچی در بورس نقطه شروع مناسب یک عامل مهم و ویژه در استفاده نمودن از نواحی زمانی فیبوناچی است. تاریخ یا به عبارت دیگر دوره انتخاب شده به نسبت تا حدودی کاربردی و مهم است و بایستی یک نقطه سقف یا یک نقطه کف را نشان دهد.

خلاصه و جمع بندی

یافتن و جست و جو نمودن سقف و همچنین کف نمودار، نخستین قدم جهت تشکیل دادن کمان‌های فیبوناچی در واقع در همین امر است که بتوانید به راحتی نقاط سقف و کف را تشکیل دهید. برای آشنایی با تحلیل تکنیکال و کاربرد فیبوناچی در بورس پیشنهاد می‌کنیم که با انواع رسم نمودار فیبوناچی در بورس آشنایی کامل پیدا کنید تا به راحتی معنای این که فیبوناچی در بورس چیست؟ را دریابید. بیشتر تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند که در صورت استفاده درست و صحیح از ابزار فیبوناچی در بورس خواهند توانست تا رفتار بازار را در 70 درصد مواقع با موفقیت تمام پیش‌بینی نمایند، به ویژه زمانی که در پی پیش‌بینی نمودن قیمت خاصی در بازار باشند.

با توجه به توضیحات بالا می توان نتیجه گرفت فیبوناچی از اصطلاحات مهم بورس می باشد که می تواند در زمان های خاص کمک بسزایی در معاملات به افراد بکند. بنابراین، در اصل سطوح فیبوناچی پنجره‌ها و قاب‌هایی هستند که تحلیلگران می‌بایستی از آن زاویه نمودارها را چک کرده و پس از بررسی نمودن زاویه‌ها صحت آن ها را بررسی نمایند. این قاب هیچ چیزی را به طور صد در صدی پیش‌بینی نمی‌کند و تأثیری هم در معاملات بازار بورس ندارد، اما بر تصمیمات معاملاگران در بازار بورس و اقدامات معاملاتی هزاران نوع مختلف از معامله‌گران مؤثر است.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به زبان ساده

اندیکاتور فیبوناچی ( Fibonacci )، یکی از پر طرفدارترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به شمار می رود، که به کمک آن می توان روند قیمت ها را پیش بینی کرد.

لئوناردو فیبوناچی ریاضی دان ایتالیایی بود که ثابت کرد نسبت های فیبوناچی در طبیعت به وفور یافت می شوند و این گفته های وی را سایر دانشمندان نیز اثبات کردند. با گذشت زمان معامله گران بازارهای مالی متوجه شدند که از این نسبت های طبیعی می توانند در معاملات خود و در بازارهای مالی برای به دست آوردن نقاط ورود و خرج سهم استفاده کنند. زمانی که بازار به صورت زیگزاگ حرکت می کند و در یک خط مستقیم نیست، با استفاده از ابزار فیبوناچی به راحتی می توان آینده ی بازار را تعیین کرد.

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

زمانی که در تحلیل تیکنیکال از ابزار فیبوناچی استفاده می شود، سه نسبت مهم وجود دارد که شامل 38.2، 50.0 و 61.8 می باشد. تحلیلگرانی که با فیبوناچی کار می کنند، معتقدند که در صورت استفاده ی صحیح از این ابزار، در 70 موارد پیش بینی موفقی خواهند داشت.

سطوح فیبوناچی

سطوح فیبوناچی، مجموعه خطوطی هستند که نشان دهنده ی حمایت و مقاومت هستند. این خطوط بر اساس اعداد فیبوناچی به دو قسمت نسبت بالای 100 و زیر 100 تقسیم می شوند و هر سطح درصد مشخصی دارد. این سطوح نسبت به سقف و کف نمودار محاسبه می شوند، به این شکل که در نسبت های زیر 100، 5 خط ترسیم می شود، خط اول که بالاترین نقطه ی نمودار است100%، خط دوم 61.8، خط سوم 50.0 خط چهارم 38.2 که پایین ترین نقطه ی نمودار است تشکیل شده است.

در نسبت های بالای 100، 6 خط رسم می شود. خط اول 113.0، خط دوم 141.0، خط سوم 161.8، خط چهارم 200.0، خط پنجم 261.8، خط ششم 423.6 می باشد.

رسم ابزار فیبوناچی

در مرحله ی اول باید یک روند را در چارت مشخص کنیم، این روند ممکن است صعودی یا نزولی باشد. برای رسم در روند صعودی، پس از انتخاب ابزار فیبوناچی، از نقطه ای که روند شروع به صعود کرده تا جایی که رشد کرده، رسم می کنیم. یعنی یک کف را به سقف متصل می کنیم. فیبوناچی نسبت هایی را دارد که شامل اعداد خاصی است، و روی این نسبت ها سهم واکنش هایی را از خود نشان می دهد. اعداد مهم فیبوناچی شامل 0.0، 23.6، 38.2، 50.0، 61.8، 78.0، 100.0، 113.0، 141.0، 161.8، 200.0، 261.8، 423،6 است. در نسبت های زیر 100.0 فیبوناچی، تراز 38.2 و 61.8 درصد از اهمیت برگشتی بیشتری برخوردار هستند. ابتدا حساسیت روی تراز 38.2 می باشد، در صورت شکست این سطح، 61.8 و در صورت شکست، و عبور آموزش نمودار فیبوناچی از این سطح، تراز بعدی 78.0 می باشد که در صورت شکست با کف قیمتی برخورد می کند و به احتمال زیاد این کف را نیز می شکند.

در این اندیکاتور برای معامله باید منتظر واکنش معامله گران در یکی از سطوح فیبوناچی بود. برای تشخیص اینکه سطح رو به رو شده با آن، حمایت است یا مقاومت باید تمام شاخصه هایی که برای یک حمایت یا مقاومت بررسی می شود را در نظر گرفت.

به کمک درصدهای فیبوناچی می توانیم آن نواحی که سهم تمایل دارد تا آنجا را اصلاح کند، و سپس، پس از اصلاح، تا جایی که می تواند رشد کند را مشخص کنیم. هر کدام از این اعمال، نیازمند استفاده از فیبوناچی مورد نظر می باشد. به طور کلی سه نوع فیبوناچی تعریف شده است که شامل: فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )، فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension ) و فیبوناچی گسترشی ( Projection/Expansion ) است.

فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )

اصولا در بازار بورس، سهم همیشه نمی تواند در حال رشد باشد، و معمولا پس از یک رشد، نزول می کند، یعنی رشد قیمت خود را اصلاح کرده و برای شروع صعودی دیگر آماده می شود. در یک روند صعودی ما باید بدانیم که سهم تا کجا قصد اصلاح کردن را دارد و این عمل توسط فیبوناچی بازگشتی ( Retracement ) مشخص می گردد یا به بیان دیگر برای شناسایی نقاطی که اصلاح در آن رخ می دهد، از این فیبوناچی استفاده می شود. از این ابزار آموزش نمودار فیبوناچی برای اصلاح هایی که در نهایت تا صد درصد روند قبلی را اصلاح می کند استفاده می نمایند.

روش رسم فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )

برای اینکه تشخیص دهیم، روند سهم چه زمانی بر می گردد، یعنی اگر صعودی بوده چه زمانی نزولی می شود، و اگر نزولی بوده چه زمانی صعودی می شود، از این فیبوناچی استفاده می کنیم. برای درک بیشتر با توجه به شکل زیر همانطور که ملاحضه می کنید، قیمت سهم در حال افزایش و تشکیل یک موج است و چون حرکت این سهم صعودی بوده، پس موج آن نیز صعودی محسوب می شود. در این روش پس از انتخاب ابراز فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )، روند به هر سمتی که بود، از نقطه ی A به نقطه ی B فیبوناچی را رسم می کنیم و نقطه ی C به دست می آید، یعنی در نقطه ی B سهم شروع به اصلاح کرده و نقطه ی C پایان اصلاح سهم می باشد. برای درک بهتر عملی این موضوع در نقطه ی شروع ( A ) کلیک کرده و تا نقطه ی شروع اصلاح ( B ) با کلیک چپ موس درگ می کنیم، به طوری که تراز 100 در نقطه ی A و تراز 0 در نقطه ی B باشد و نقطه ی C که پایان اصلاح را نشان می دهد، به دست می آید. پس در حالت کلی می توان گفت که برای پیدا کردن انتهای اصلاح از این فیبوناچی استفاده می شود.

فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension )

پس از پایان اصلاح، برای اینکه بدانیم سهم تا کجا صعود خواهد کرد، از فیبوناچی Extension کمک می گیریم، تا ادامه مسیر برایمان مشخص گردد. زمانی که قیمت بیش از 100% نسبت به روند قبلی، خود را اصلاح کند، از این فیبوناچی استفاده می شود. در این فیبوناچی ترازهای 127.2، 141.4، 161.8، 200، 261.8 423.6 درصد، سطوح بازگشتی محسوب می شوند.

روش رسم فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension )

هدف از رسم این فیبوناچی به دست آوردن نقطه ی D یا همان PRZ است. برای رسم این فیبوناچی پس از انتخاب ابزار Fibonacci Extension ، از نقطه ی شروع اصلاح ( B ) به نقطه ی پایان اصلاح ( C ) با کلیک چپ موس درگ می کنیم، یعنی تراز 100 روی B و صفر روی C باشد. وقتی سهم تا هر ترازی اصلاح کند، برای به دست آوردن Extension آن یک عدد مشخص وجود دارد و این عدد از نسبت زیر به دست می آید:

100 ÷ درصد تراز اصلاح شده = نقطه ی D ( prz )

برای مثال در صورتی که نقطه ی C تا 38.2 اصلاح کند، اولین هدفی که برای رشد پس از اصلاحش در نظر می گیریم، عدد 261.8 (نقطه ی D ) است که به شکل زیر به دست می آید:

یعنی پس از اینکه در نقطه ی C که نسبت فیبوناچی آن روی 61.8 بود، انتظار داریم تا 261.8 سهم پیش برود.

فیبوناچی سه نقطه ای ( Projection/Expansion )

طبق فیبوناچی Projection باید نقاط A ، B و C وجود داشته باشد تا این ابزار به صورت خودکار نقطه ی D را به ما نشان دهد. برای تعیین هدف بلند مدت سهم و همینطور به عنوان مکمل فیبوناچی Retracement و Extension استفاده می شود، که در دوره ی تحلیل تکنیکال مقدماتی به صورت مفصل درباره ی آن صحبت شده است. در این فیبوناچی وجود سه نقطه برای تعیین هدف الزامی می باشد.

روش رسم فیبوناچی سه نقطه ای ( Projection/Expansion )

در این روش پس از انتخاب ابزار مورد نظر نرم افزار، نقطه ی شروع روند ( A ) را به نقطه ی شروع اصلاح ( B ) با کلیک چپ موس درگ کرده و سپس تا نقطه ی پایان اصلاح ( C ) ادامه می دهیم.

آموزش کامل اندیکاتور فیبوناچی

برای شروع فعالیت و سرمایه‌گذاری در هر بازاری، ابتدا باید نسبت به آن بازار و چهارچوب‌های آن آشنایی داشته باشید و آشنایی با اصطلاحات بورسی می‌تواند گام نخست باشد. در بازار سرمایه با دنیایی از اصطلاحات مواجه خواهید شد که در مقاله‌های قبلی به صورت مفصل به بعضی از آن‌ها پرداختیم. در این مقاله قصد داریم به مفهوم فیبوناچی و آموزش اندیکاتور فیبوناچی بپردازیم. سعی داریم نحوه پیدایش سری معروف فیبوناچی را تشریح و کاربرد مهم آن در تحلیل تکنیکال را بررسی کنیم.

فیبوناچی کیست؟

لئوناردو فیبوناچی یکی از ریاضی‌دان‌های مشهور اروپایی در قرن 11 بود. او اولین شخصی بود که اعداد هندی-عربی (…، ۱،۲،۳،۴،۵) را در اروپا معرفی کرد. همان‌طور که از نام این ریاضی‌دان پیدا است، یکی از مهمترین کشفیات او سری فیبوناچی است. این سری اعداد دارای یک رابطه منظم است که از صفر و یک آغاز شده و هر عددی از مجموع دو عدد قبلی تشکیل می‌شود. برای آشنایی بیشتر می‌توانید به رابطه زیر توجه کنید:

در صورت درک رابطه ساده بالا که به سری فیبوناچی معروف اشاره دارد به ترکیب زیر دست پیدا خواهید کرد:

… ، ۲۳۳ ، ۱۴۴ ، ۸۹ ، ۵۵ ، ۳۴ ، ۲۱ ، ۱۳ ، ۸ ، ۵ ، ۳ ، ۲ ، ۱ ، ۱ ، ۰

پیدایش ترتیب سری فیبوناچی به نوعی به سال 1202 برمی‌گردد و در این فرآیند لئوناردو به مسئله عجیبی علاقه نشان داد. این مسئله در ذهن فیبوناچی شکل گرفت که اگر یک جفت خرگوش نر و ماده داشته باشد و در همین راستا برای زاد و ولد آن‌ها رفتاری را تعریف کند، در آخر به چه چیزی خواهد رسید.

در ادامه آزمایش به این فرضیات دست پیدا کرد:

اگر شما یک جفت خرگوش نر و ماده داشته باشید و تازه متولد باشند، این جفت خرگوش تا یک ماه آینده به نوعی بالغ می‌شوند و از آن جایی که دوران بارداری خرگوش‌ها یک ماه است، خرگوش ماده به سن بلوغ برسد یقینا باردار خواهد شد و در همین جهت هر باری که خرگوش ماده باردار بشود یک جفت خرگوش نر و ماده دیگر به دنیا خواهد آورد و بر این اساس لئوناردو فیبوناچی به این نتیجه رسید که خرگوش‌ها هرگز نمی‌میرند. در این راستا شما باید حساب کنید که بعد از مثلا n ماه ما چند جفت از این خرگوش‌ها خواهیم داشت؟ اگر در این رابطه فرض کنیم تعداد جفت خرگوش‌ها بعد از n ماه باشد به تصویر زیر خواهیم رسید:

برای درک بهتر توجه داشته باشید که 1=1x₁ و 1=1x₂، با این اوصاف تعداد جفت خرگوش‌های ما در ماه به n+1 ام برابر است با: مجموع تعداد کل جفت خرگوش‌هایی که در این ماه به دنیا می‌آیند به علاوه تعداد جفت خرگوش‌های موجود از قبل. از طرفی چون هر جفت خرگوش که از ماه قبل موجود بوده‌اند (x_n)، الان به سن دو ماهگی رسیده‌اند و این سن برای زاد و ولد است، تعداد جفت خرگوش‌های به دنیا آمده برابر است با x_n-1 ، با این اوصاف به رابطه زیر می‌رسیم:

لئوناردو فیبوناچی زمانی که توانست به این رابطه دست پیدا کند و مسئله خرگوش‌ها را حل کند، ترکیب سری فیبوناچی را در دنیای ریاضیات رونمایی کرد که تا به همین امروز در عرصه‌های مختلف کاربردهای شگفت‌انگیزی داشته که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

مشاهده سری اعداد فیبوناچی در طبیعت

همان‌طور که می‌دانید در طبیعت اطراف ما نظم و انضباط خاصی برقرار است. در همین راستا دانشمندان زیادی با استفاده از علم ریاضی توانسته‌اند به این انضباط در طبیعت برسند و آن‌ها را اثبات کنند. اعداد فیبوناچی در این میان یکی از بهترین ابزارها در این ارتباط هستند که به کاربرد آن اشاره خواهیم کرد. در نظر داشته باشید که خارج قسمت هر دو جمله کنار هم در سری اعداد فیبوناچی کنار هم به عدد تقریبی 1.618 که نسبت طلایی عدد فی است، می‌رسد.

در قسمت لاک حلزون‌ها نیز آموزش نمودار فیبوناچی از عدد فی استفاده شده است، همین‌طور شاخ و برگ درختان نیز به صورت تصادفی در هر جهتی رشد نمی‌کنند. با تحقیقاتی که انجام شده و اندازه‌گیری زوایای رشد شاخه درختان به سری دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی دست پیدا کرده‌اند. درختان با دنباله‌روی از این رابطه‌ها می‌توانند به بیشترین درصد جذب نور از خورشید دست پیدا کنند. همین‌طور دانه‌های آفتاب‌گردان نیز در حالت مارپیچ طور روبه‌روی هم رشد می‌کنند. در تحقیقات بعدی مشخص شد که حتی حالت رشد گوش ما انسان‌ها هم از این رابطه طبیعت تبعیت کرده است. برای درک بیشتر می‌توانید به تصاویر زیر دقت کنید:

بررسی ارتباط عدد طلایی با اعداد فیبوناچی

در نظر داشته باشید اگر اعداد فیبوناچی بزرگ‌تر باشند، ارتباط بین آن‌ها نسبت بهتری با نسبت طلایی را نمایان خواهد کرد. برای درک بهتر می‌توانید به جدول زیر دقت کنید:

A	B	A/B	B/A
2	3	۱.۵	۰.۶۶۶
3	5	۱.۶۶۶	۰.۶
5	8	۱.۶	۰.۶۲۵
8	13	۱.۶۲۵	۰.۶۱۵۳۸
…	…	…	……….
144	233	۱.۶۱۸۰۵۵۵۵۶	۰.۶۱۸۰۲۵
233	377	۱.۶۱۸۰۲۵۷۵۱	۰.۶۱۸۰۳۷

روش‌ها و راه‌کارهای متفاوتی برای بیان وجود ارتباط بین اعداد فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد که در این بخش سعی داریم به یکی از این روش‌ها اشاره کنیم:

۱.۶۱۸ = ۱۴۴ ÷ ۲۳۳	۱.۶۱۸ = ۸۹ ÷ ۱۴۴
۰.۶۱۸ = ۲۳۳ ÷ ۱۴۴	۰.۶۱۸ = ۱۴۴ ÷ ۸۹
۰.۳۸۲ = ۲۳۳ ÷ ۸۹	۰.۳۸۲ = ۱۴۴ ÷ ۵۹

با جذر ۰.۶۱۸ عدد ۰.۷۸۶ به دست می‌آید. همچنین جذر ۱.۶۱۸، ۱.۲۷ می‌شود. به این ترتیب نسبت‌های زیر را می‌توان به دست آورد:

۰.۲۴۷ = ۲۵%	۰.۷۸۶ = ۷۹%
۰.۳۸۲ = ۳۸%	۱.۲۷ = ۱۲۷%
۰.۵ = ۵۰%	۱.۶۱۸ = ۱۶۲%
۰.۶۱۸ = ۶۲%	۲.۶۱۸ = ۲۶۲%

دقت داشت باشید که این نسبت‌ها در حوزه‌های مختلف کاربرد دارند.

کاربرد فیبوناچی در بازار بورس

تا این بخش از مقاله سعی کردیم به شکل ساده با مفهوم اعداد فیبوناچی و ارتباط آن در طبیعت و نسبت طلایی عدد فی، آشنا شویم. در این بخش قصد داریم که کاربرد اعداد فیبوناچی در بازار سهام را با هم بررسی کنیم. از سری اعداد فیبوناچی تا بخشی می‌توان برای پیش‌بینی روند قیمت سهم‌ها در بازار استفاده کرد. تحلیل‌گران بازار بورس زمانی که به صورت دقیق نمودار قیمتی سهم‌ها را بررسی می‌کنند سعی دارند در خلال تحلیل‌های سهم از ارتباط موجود در سری فیبوناچی و روند قیمتی سهم ارتباط‌های نزدیک را پیدا کنند و با استفاده از آن تا حد خوبی به پیش‌بینی‌های قیمتی در آینده سهم دست پیدا کنند.

همان‌طور که می‌دانید در فرآیند تحلیل تکنیکال، ابزارهای مختلفی وجود دارد که در این میان از ابزار فیبوناچی نیز برای تعیین نقاط ورود و خروج، به نوعی نقاط حمایت و مقاومت می‌توان استفاده کرد. در این میان با استفاده از سری فیبوناچی در تحلیل تکنیکال سهام، می‌توانیم به ابزارهای با ارزش آن اشاره کنیم. ابزارهایی مانند: فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروژکشن، فیبوناچی اکسپنشن و… .

بهترین اندیکاتور در کنار فیبوناچی چیست؟

اندیکاتور MACD یا همان میانگین متحرک واگرایی / همگرایی، به عنوان بهترین اندیکاتور در کنار استفاده از ابزار فیبوناچی در تحلیل به شمار می‌آید. معامله‌گران با استفاده از این اندیکاتور می‌توانند بهترین نقاط را برای ورود و خروج از سهم، تشخیص دهند. استفاده از این اندیکاتور به عنوان یک تایید قوی در کنار ابزار فیبوناچی است و اکثر معامله‌گران از مزایای آن در فرایند تحلیل سهام، بهره‌مند می‌شوند. علاوه بر این اندیکاتور، برخی از معامله‌‌گران از اندیکاتور حجم ساده هم برای تایید خرید، در کنار فیبوناچی استفاده می‌کنند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم در رابطه با سری اعداد فیبوناچی توضیحات و آموزش‌ اندیکاتور فیبوناچی را برای شما مطرح کنیم. همان‌طور که مطالعه کردید از سری اعداد فیبوناچی در عرصه‌های مختلف می‌توان استفاده کرد؛ حتی این ترتیب فیبوناچی در نظم طبیعت که ارتباط بین رشد شاخ و برگ‌های درختان و لاک حلزون و گوش انسان را نمایش می‌دهد. در نهایت به کاربرد اعداد فیبوناچی در بازار سهام و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال اشاره کردیم که تحلیل‌گران با استفاده از این ابزار می‌توانند نقاط ورود و خروج از سهم را پیش‌بینی کنند.