معامله گران موفق

معاملهگران برتر بازارهای مالی
معاملهگران برتر بازارهای مالی کیست؟ موفقیت در هر رشتهای نیاز به دانایی و متعاقبا توانایی به کارگیری آموختهها در میدان واقعی دارد. معاملهگری در بازار سرمایه نیز از این قاعده مستثنی نیست. بازارهای مالی از دیرباز یکی از بزرگترین و پرسودترین مارکتهای دنیا برای معاملهگری محسوب میشدند. همواره معاملهگران زیادی در این بازارها درحال معامله و سرمایهگذاری بوده و هستند. اما برخی از این معاملهگران، متمایزتر از بقیه ظاهر شدند. در این مقاله سعی داریم با چند تن از معاملهگران برتر بازارهای مالی و دنیای سرمایهگذاری آشنا شویم. افسانههایی تکرار نشدنی که شاید تاکنون فقط چند جمله کلیدی از آنها شنیدهایم.
افسانههای سرمایهگذاری و معاملهگری
در دوران مختلف معاملهگران برتر و بزرگ زیادی در بازارهای مالی به شهرت رسیدند. امروزه بسیاری از این معاملهگران و سرمایهگذاران میتوانند الگوهای بسیار مناسبی برای سرمایه گذاری ما محسوب شوند. اگر حرفه معاملهگری در بازارهای مالی را بهعنوان شغل خود انتخاب کردهاید، پس بهتر است که افسانههای تکرار نشدنی شغلتان را هم بهتر بشناسید و با شیوه سرمایهگذاری آنها بیشتر آشنا شوید. در ادامه معامله گران موفق معامله گران موفق به معرفی چند تَن از این افراد میپردازیم.
معرفی معاملهگران برتر بازارهای مالی
بنجامین گراهام (Benjamin Graham)
احتمالا بنجامین گراهام نیاز به معرفی ندارد. اما واقعا حیف بود که نام او در این مقاله نمیآمد. او یکی از بزرگترین و معروفترین فعالان بازارهای مالی در دهه 60 میلادی بود. او علاوه بر نظریه پردازی و آموزش افراد در این حوزه، توانست نام خود را در تاریخ بورس نیویورک ثبت کند.
همچنین او نویسنده کتاب معروف "سرمایهگذار هوشمند" نیز است. او معتقد است که سرمایهگذار باهوش و زیرکی که میخواهد در فرآیند سرمایهگذاری شکست نخورد، باید با دقت بیشتری عمل کند. هرچه اصولی که برای سرمایهگذاری به کار میبرد منطقیتر باشد، استراتژی سرمایهگذاری او نیز به نتایج درخشانتری منجر معامله گران موفق میشود.
در روش سرمایهگذاری بنجامین گراهام، او معتقد بود که با سرمایهگذاری در بازار بورس یا سایر اوراق بهادار میتوان به درآمد خوبی رسید، اما باید انتخابهایمان را نیز طبق اصول درست شیوه کسبوکار آن شرکتها ساماندهی کنیم. برای همین با استناد بر ارزش ذاتی یک سهم سنجیدن میزان ارزش خرید، وارد معامله میشد. به همین دلیل او را اکنون به نام پدر دو اصل سرمایهگذاری بنیادی (تجزیه و تحلیل اوراق بهادار و سرمایهگذاری ارزشی) میشناسند.
سهام شما زمانی باارزش خواهد بود که کل شرکت از جوانب مختلف ارزشمند باشد.
بنجامین در دوران جوانیاش در یک کارگزاری مشغول به فعالیت بود. مشاورههای پنهانی او به مشتریان کارگزاری موجب حسادت همکاران او شد که در نهایت باعث اخراجش از آن کارگزاری شد. اما گراهام با اطمینان به تحلیلها و استراتژی سرمایهگذاری خود و با سرمایهای اندک شروع به خرید و فروش سهام در بازار بورس آمریکا (بورس نیویورک) کرد.
در مدت کوتاهی توانست میلیونها دلار از این راه کسب کند. این کار باعث شد تا او به عنوان یکی از معاملهگران مطرح وال استریت شناخته شود. جالب است بدانید که وارن بافت نیز دروهای را بهعنوان شاگرد، نزد بنجامین گراهام گذرانده است. همچنان وارن بافت از بنجامین گراهام بهعنوان یک الگو و یک اسطوره در زندگی خود یاد میکند.
جس لیورمور (Jesse Livermore)
اگر بخواهیم افسانهای تکرار نشدنی در معاملهگری و سرمایهگذاری در بازارهای مالی را مثال بزنیم، بدون شک جس لیورمور یکی از این افسانهها بود. او نیز مثل بنجامین در سالهای دهه 20 میلادی و در بازار بورس آمریکا فعال بود که به او لقب "خرس بزرگ والاستریت" را نیز دادند. ریشه این لقب به معاملات فروش استقراضی سنگین جس در سالهای 1907 و 1929 میلادی بازمیگردد که ثروتی افسانهای را برای وی بههمراه داشت.
جس سیستم معاملاتی منحصر بهفرد خود را داشت و نخستین خرید خودش را با همان سیستم معاملاتی و خرید 5 دلار از یک سهم آغاز کرد و تنها دو روز بعد همان سهم را با قیمت 15.3 دلار فروخت. جس ابتدا در کلوپهای شرطبندی آن زمان روی خرید و فروش سهام فعال بود. کمی بعد و به دلیل اینکه جس تقریبا همیشه در این کلوپها برنده میشد و مایه زیان این کلوپها بهشمار میآمد، نهایتا همه کلوپهای شرطبندی نیویورک، دیگر جس را از شرکت در شرطبندی در کلوپ خود محروم کردند.
او همواره در معاملات خود در بازار سهام بر این باور بود که باید حرکتهای بزرگ و رونددار را در بازار مد نظر قرار داد. جس به عامل زمان نیز در معاملات خود بسیار بها میداد و همین امر منجر به تشخیص دقیق تشکیل سقف در بحرانهای1907 و 1929 میلادی شد. در این معاملات او بهصورت پلکانی به حجم معاملات خود میافزود.
درسهای بزرگ بازارهای مالی
حتی جس لیورمور هم قبل از اینکه به موفقیت دست یابد، بارها و بارها شکست خورد. اما او در هربار شکست درسی بزرگ را معامله گران موفق از بازارهای مالی و معاملهگری آموخت. جس در سال 1901 سیستمی برای معامله در والاستریت ساخت و با همان سیستم معاملاتی توانست سرمایه خود را 5 برابر کند. اما دیری نپایید که کل سرمایهاش را از دست داد.
"فکر کردن من را پولدار نکرد؛ اما صبر کردن برایم سودآور بود."
درس 50 هزار دلاری جس این بود که به توصیههای دیگران گوش نکن؛ زیرا او خارج از استراتژی خود و با حرف دیگران وارد معامله شده بود. درس بزرگ دیگر در دنیای معاملهگری برای جس این بود که روزی جس فکر کرد که بازار به اوج خودش رسیده و زمان سقوط فرا رسیده است. به همین منظور او شروع به معاملات فروش در جهت مخالف بازار کرد. اما قیمتها همچنان بالا میروند، تا جاییکه جس مجبور به خروج از معامله خود با ضرر سنگین میشود. چندی بعد از این زیان بزرگ، تغییر روند بازار شروع و پیشبینی جس نیز درست از آب درمیآید. در اینجا نیز جس درس بزرگی که آموخت این بود که عامل زمان در معامله بسیار مهم است.
بعد از این بود که جس لیورمور با طراحی سیستمی جدید، روی حرکات بزرگ بازار متمرکز شد. او در این رابطه میگوید: "فکر کردن من را پولدار نکرد؛ اما صبر کردن برایم سودآور بود."
لیورمور در ادامه معاملهگریاش، زمان برگشت بزرگ ۱۹۰۷ را چنان درست تشخیص مى دهد که تنها در روز ۲۴ اکتبر ۱۹۰۷ سه میلیون دلار سود مى کند. این فروشهاى او چنان موثر عمل کردند که از جس مى خواهند که فروشش را متوقف کند وگرنه به تنهایى بازار را نابود خواهد کرد. بعد از این روز بود که او به خرس بزرگ وال استریت مشهور شد.
سبک معاملاتی جس لیورمور
- او صبر میکرد تا بازار در یک روند قرار گیرد.
- صنایع پیشرو در جهت بازار را بررسی کرده و سهمهای پیشتاز در آن صنایع را زیر نظر میگرفت.
- حجم یکی از ارکان اصلی سیستم معاملاتی او بود.
- آنقدر صبر میکرد تا نماد مورد نظر سیگنال بدهد و سپس با اطمینان و بدون تجدید نظر وارد معامله خرید میشد.
- وقتی حرکت سهم در جهت معامله او شروع میشد، بهصورت پلهای حجمش را افزایش میداد.
- صبور بود و با سهم همراه میشد و به نوسانات کوچک بازار هیچ اهمیتی نمیداد.
پیتر لینچ (Peter Lynch)
قطعا پیتر لینچ یکی از موفقترین سرمایهگذاران و معاملهگران در دنیا است. لینچ مدیر حرفهایِ سابق صندوق Magellan (یکی از بزرگترین کارگزاریهای سرمایهگذاری) بود. او در سال ۱۹۷۷ در سی و سهسالگی مسئولیت مدیریت صندوق سرمایهگذاری شرکت Fidelity را بهعهده گرفت. او سیزده سال مدیریت این صندوق را برعهده داشت و طی این مدت، بهطور میانگین سالانه ۲۹% برای سهامدارانش بازدهی به ارمغان آورد.
بهعبارت دیگر در ۱۱ سال از ۱۳ سال مدیریت او، این صندوق توانست بازدهی بالاتر از شاخص S&P500 کسب کند که آماری فوقالعاده محسوب میشود (وارن بافت از زمان بعد از رکود سال 2007 نتوانسته بازدهی بیشتر از میانگین شاخص داشته باشد).
لینچ برای آمار فوقالعادهاش در بازار سهام آمریکا شهرت بسیاری یافت و سرانجام در سال ۱۹۹۰ در چهل و ششسالگی بازنشسته شد.
برای بسیاری از معامله گران لینچ به عنوان الگوی معاملهگری است. پیشبینیهای خوب و صبر او در معاملاتش باعث افزایش سوددهی صندوقهای سرمایهگذاری تحت مدیریتش شده بود. او سیستم معاملاتیاش را طوری تنظیم میکرد که میتوانست با هرگونه شرایط حاکم بر بازار تطبیق پیدا کند و از همین روی، بسیاری او را آفتابپرست دنیای معاملهگران میخوانند. لینچ یک استراتژی ابداع کرد به نامِ نسبت قیمت به رشد درآمد (PEG)، که به سرمایهداران کمک میکند تا با توجه به آن، پتانسیل رشد سهم را شناسایی کنند. بر اساس این استراتژی لینچ بر این باور بود که سهمهایی که از نظر تاریخی، نسبت قیمت به درآمدشان زیر میانگین صنعت و شرکتشان است، پتانسیل رشد بیشتری را برای سرمایهگذای در آینده دارند.
جورج سوروس (George Soros)
یکیدیگر از معاملهگران مشهور و موفق دنیا قطعا جورج سوروس است. همچنین وی صاحب کتابهای معروفی در زمینههای معاملهگری و فلسفه در اقتصاد است . برعکس معاملهگران مشهوری که تا اینجا معرفی کردیم، جورج سوروس، بیشتر بهعنوان یک معاملهگر در بازار فارکس مشهور است. سوروس استراتژی معاملاتی که بهصورت علنی منتشر کرده باشد ندارد. او همیشه معاملاتش را باتوجه به اخبار مهم، شرایط و جو حاکم بر بازار تطبیق میداد و در جهت بازار حرکت میکرد.
یکی از معروفترین معاملات او معامله معروف 10 میلیارد دلاری فروش استقراضی پوند انگلیس بود. او با هوشیاری تمام، مقادیر عظیم پول را زمانیکه هنوز وقت برای ادامه بازی زیاد به نظر میرسد بیرون میکشد و با اینکار باعث ورشکستگی بانک مرکزی انگلستان میشود.
آن روز را به نام چهارشنبه سیاه (1992) میشناسند که در نهایت باعث شد تا جورج سوروس در مدت زمان کوتاهی میلیاردها دلار سود کند. در پی این اتفاق بانک مرکزی انگلستان مجبور میشود طی چند مرحله پوند استرلینگ را بازخرید کرده و جمعآوری کند. از جمله کارهای شاخص دیگر جورج تاسیس صندوق کوانتومی در سال 1970 میلادی بود که توانست بیش از 4000 درصد بازدهی را در عرض ده سال به ارمغان آورد.
ریچارد داود دونکیان
ریچارد از معاملهگرانی بود که در سقوط بازار سهام در سال 1929 مقداری از سرمایهاش را از دست داد. همین امر باعث شد تا وی به مطالعه عمیق درباره استراتژی معاملاتی خود روی آورد. نتیجه این مطالعه و پژوهش ابداع روش معاملاتی تعقیب روند شد و از همین روی دونیکان را بهعنوان پدر روش معاملهگری تعقیب روند میشناسند. فلسفه معاملهگری براساس این کانال به مشاھده ھوشمندانه دونکیان از این پدیده بازمیگردد که قیمت کالاھا اغلب اوقات در غالب روندھای طولانی و پایدار حرکت میکنند.
روش معاملاتی دونکیان براساس میانگینھای متحرک و کانالی بود که امروزه بهنام خودش آن را تحت عنوان «کانال دونکیان» میشناسند. این کانال بهاین صورت عمل میکند که قیمتھای بالا و پایین ۴ ھفته گذشته را بهصورت یک کانال روی چارت ترسیم میکند. ھر وقت که قیمت بتواند سقف کانال را بشکند، سیگنال خرید و ھر وقت که بتواند کف کانال را بشکند، سیگنال فروش صادر میشود و تا زمانیکه قیمت باند مخالف کانال را لمس نکرده، معامله باز میماند.
این استراتژی معاملاتی بسیار ساده آنچنان موفقیتآمیز بود که امروزه نیز همچنان اعتبار و شهرت خود را حفظ کرده است. همین امر باعث شد تا دونکیان به شهرت زیادی در معاملهگری و ساخت استراتژیهای معاملاتی مختلف برسد و نام او در تاریخ معاملهگران برتر جهان ثبت شود.
سخنآخر معاملهگران برتر بازارهای مالی
معاملهگران برتر، موفق و مشهور دنیا بسیار زیاد هستند. شاید اگر بخواهیم از همه آنها نام ببریم، عمرمان کفاف توضیح درباره روش و سیستم معاملاتی آنها را ندهد. در اینجا سعی شد تا معاملهگران موفق با روشهای معاملاتی مختلف از بنیادی تا تکنیکال را در کنار هم بررسی کنیم. چیزی که میتوانیم بهعنوان نکته برتر در زمان معاملهگری خود یاد بگیریم این است که مهم نیست چه روشی را برای استراتژی معاملاتی خود انتخاب میکنیم. در هرحالتی (چه تکنیکال و چه بنیادی)، میتوانند چنان نتایج برتری را برای ما به ارمغان آورد که حتی در جهان نیز ثبت شود. نکته مهم بعدی که خصوصیت مشترک همه این معاملهگران برتر بود؛ صبر در به ثمر رسیدن نتایج کارشان بود. این درحالی است که اکثر معاملهگران جدید وقتی وارد بازار میشوند، انتظار سودهای بسیار بالا را دارند. پس اگر میخواهید شما هم به یکی از معاملهگران و سرمایهگذاران مشهور جهان تبدیل شوید، بهتر است تا میتوانید با مطالعه و آموزش دانش خود را در این زمینه افزایش دهید تا در آیندهای نزدیک، به نتایج درخشانی دست یابید.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
آمادهباش معاملهگران/ قیمت دلار هفته آینده تغییر مسیر میدهد؟
بازار ارز هفته آرامی را پشت سر گذاشت و بعید است روند بازار در آخرین روز این هفته، تغییر و تحول خاصی را پشت سر بگذارد. اما ممکن است بازار ارز در هفته آینده با تغییرات و نوساناتی مواجه شود.
به گزارش تجارتنیوز، نه دلار صرافی ملی کانال عوض کرد و نه دلار بازار آزاد. هر دو در همان مسیر پیشین خود نوسانات اندکی را ثبت کردند. اما از روز سه شنبه اخبار مختلفی درباره از سرگیری مذاکرات هستهای شنیده میشود که تدوام آن در هفته آینده میتواند برای قیمت دلار سرنوشتساز باشد.
پیش به سوی مذاکره جدید؟
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده که فشار حداکثری علیه ایران شکست خورده و باید برای نجات برجام اقدام کرد. از طرف دیگر،معاون وزیر امور خارجه ایران هم از «تبادلنظرهای جدی و سازنده با طرفهای مقابل پیرامون مذاکرات وین» خبر داده و گفته طرفین ایدههایی برای جمعبندی مذاکرات دارند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفته «آمریکا درحال بررسی پیشنویس تفاهم برای بازگشت متقابل به پایبندی کامل برجام است و ما نظر خود را مستقیما به اتحادیه اروپا میدهیم.» انریکه مورا هم این گام را گام آخر دانسته و گفته: «بهترین توافق روی میز است، گام آخر را بردارید.»
اما هیچکدام از این اخبار امیدبخش نتوانست بر قیمت دلار اثر بگذارد و منجر به کاهش دوباره قیمتها شود. حتی اگر مذاکرات جدی هم بشود، بعید است که معاملهگران واکنش کاهشی خاصی به مذاکرات نشان دهند.
بسیاری معتقدند این مذاکرات مکرر، سبب شده که بازار ارز حساسیت خود به اخبار برجام را از دست بدهد و نسبت به آن واکنش چندانی نشان ندهد. مگر اینکه توافق نهایی حاصل شود.
اما برخی دیگر میگویند اگر این بار مساله مذاکره مطرح شود و به نتیجه نرسد، باید منتظر افزایش و زدن سقف قیمتی جدید برای دلار باشیم. اما برخی از گزارشها حاکی است که معاملهگران حرفهای کمی محتاطانهتر عمل میکنند و گوش به زنگ اخبار برجامی هستند.
بازارساز همچنان در حال تزریق ارز
در بازار داخل تب معاملات دلار داغ است و به نظر میرسد علیرغم تلاشهای دولت و بانک مرکزی، مردم سیگنال کاهش قیمت از دلار دریافت نمیکنند. بلکه تلاش بانک مرکزی برای مهار قیمت دلار، از نظر مردم یک فرصت خوب برای خرید دلار تلقی شده است.
البته بانک مرکزی تلاش کرده که در روزهای بعد از شکست مذاکرات دوحه، با تزریق ارز بازار را مهار کند و برخی از کارشناسان معتقدند موفق هم بوده است اما مشروط به اینکه بتواند این روند را در بازار حفظ کند و به تزریق دلار ادامه دهد. کاری که در میان مدت، ناشدنی است.
پیشبینی قیمت دلار فردا
با توجه به روند قیمت دلار در هفته جاری، انتظار نوسان خاصی از قیمت دلار نمیرود و احتمالا دلار در همین کانال کنونی باقی بماند. اما اگر مساله مذاکرات هستهای داغ شود و قرار باشد طرفین دوباره پشت میز مذاکره معامله گران موفق قرار بگیرند، هفته آینده میتوان منتظر نوسان قیمت دلار بود.
البته بسیاری میگویند بازار نسبت به این اخبار سر شده و واکنش کاهشی نشان نخواهد داد و نهایتا قیمت دلاردر محدوده کنونی باقی میماند. اما اگر روند مذاکرات هستهای به شکست برسد و یا فضای میان طرفین چالشی شود، میتوان انتظار نوسان افزایشی قیمت دلار را داشت.
کارشناسان معتقدند در روزهای آتی قیمت دلار نوسان چشمگیری ندارد و قیمتها را باید در میان مدت بررسی کرد.
ضربه تحریم و کرونا به صنعت ایران در دهه 90 +نمودار
اقتصادنیوز: با توجه به اینکه بالغ بر 31 درصد حجم گروه صنعت ناشی از ارزش افزوده بخش نفت و گاز است، رشد مناسب بخش نفت نیز از دلایل رشد بالای صنعت در سال 1400 برشمرده می شود.
به گزارش اقتصادنیوز ، رشد اقتصادی گروه صنعت در سال گذشته 6 درصد برآورد شده است، از این حیث این گروه بالاترین ترین نرخ رشد را در میان تمامی گروه های اصلی اقتصادی به ثبت رسانده است.
دلیل اصلی رشد صنعت در سال 1400
با توجه به اینکه بالغ بر 31 درصد حجم گروه صنعت ناشی از ارزش افزوده بخش نفت و گاز است، رشد مناسب بخش نفت نیز از دلایل رشد بالای صنعت در سال 1400 برشمرده می شود. بررسی ها نشان می دهد علی رغم اینکه در دو سال گذشته رشد اقتصادی بخش صنعت مثبت به ثبت رسیده است، اما هنوز حجم این گروه بالغ بر 58 هزار میلیارد تومان کمتر از حجم به ثبت رسیده در سال 96 است.
آمارها گویای این مسئله است که بخش صنعت در سالهای دهه 90 بسیار ضربه خورده است به گونه ای که ارزش افزوده این گروه در تمامی سال های پایانی دهه 80 از تمام سال های دهه 90 حتی سال های پس از برجام هم بالاتر بوده است.
بر اساس داده ها حجم حقیقی گروه صنعت در پایان 1400 نسبت به سال 89 حدود 20 درصد کاهش یافته است، این کاهش به ارزش بالغ بر 73 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. در این گزارش به روند رشد اقتصادی گروه صنعت در 15 سال گذشته و همچنین سهم اجزای آن از کل حجم این گروه در سال 1400 پرداخته شده است.
نمای حجم اقتصاد ایران در 1400
تولید ناخالص داخلی ایران در سال گذشته یک هزار و 457 هزار میلیارد تومان برآورد شده است، این رقم در سال 99 حدود یک هزار و 396 هزار میلیارد تومان بوده است. بر این اساس رشد اقتصادی کشور در سال گذشته 4.4 درصد به ثبت رسیده است که نسبت به رشد به ثبت رسیده در سال 99 حدود 0.3 درصد بالاتر است. به بیان دیگر در سال 1400 بالغ بر 60 هزار میلیارد تومان به حجم حقیقی اقتصاد ایران افزوده شده است.
رشد اقتصادی بدون احتساب ارزش افزوده گروه نفت نیز در سال گذشته 3.9 درصد برآورد شده است، این در حالیست که همین شاخص در سال 99 حدود 3.6 درصد بوده است. بالاتر بودن رشد اقتصادی با نفت از رشد اقتصادی بدون نفت در سال 1400 بیانگر اهمیت نفت و گاز در اقتصادی ایران است.
بررسی ها نشان می دهد بیشترین ارزش افزوده بخش نفت در بهار رخ داده است و در فصول بعدی شاهد ارزش افزوده کمتری در این بخش بوده ایم، به طور کلی در نیمه اول سال این بخش پر رونق تر بوده است. از همین رو می توان اظهار داشت که دولت روحانی در فروش نفت از دولت ابراهیم رئیسی موفق تر بوده است.
نوسان رشد اقتصادی در 15 سال گذشته
بررسی ها نشان می دهد رشد اقتصادی ایران در سالیان گذشته نوسان بالایی داشته است، به گونه ای که در 15 سال گذشته از رشد منفی 8 درصد تا رشد مثبت 14 درصد در نوسان بوده است. با توجه به روند رشد در ایران می توان گفت که وقایغ بین المللی به شدت بر اقتصاد ایران و رشد آن اثر گذار است. پایین ترین رشد اقتصادی کشور در 15 سال گذشته دقیقا مصادف با شروع دور اول تحریم های آمریکا در سال های ابتدایی دهه 90 است که رقم رشد در سال 90 به منفی 0.4 درصد و در سال 91 به منفی 8.6 درصد رسید که پایین ترین رشد اقتصادی بازه زمانی مذکور است.
توافق برجام در تابستان سال 94 به امضا رسید، همین موضوع کافی بود تا با شکل گیری چشم انداز مثبت در اقتصاد کشور فضای اقتصاد ایران تغییر کند. از همین رو رشد اقتصادی از صفر درصد در سال 94 به 14.2 درصد در سال 95 رسید تا بالاترین رشد اقتصادی ایران در چند دهه گذشته به ثبت رسد. این روند رشد مثبت در سال 96 نیز ادامه پیدا کرد.
بالاترین رشد در 1400
بنا به گزارش اکوایران، در میان گروه های اصلی اقتصاد ایران، بیشترین رشد اقتصادی سال 1400 در گروه صنعت رخ داده است رشد این گروه در سال گذشته 6 درصد برآورد شده است. به عبارت دیگر حجم حقیقی گروه صنعت از 283 هزار میلیارد تومان در سال 99 به 300 هزار میلیارد تومان در انتهای سال گذشته برسد. با این وجود این رقم نسبت به ارزش افزوده صنعت در سال های پایانی دهه 80 بسیار پایین تر است. به بیان ساده تر گروه صنعت نه تنها در دهه 90 درجا نزده است بلکه پس رفت نیز کرده است.
بررسی ها نشان می دهد بیشترین رشد اقتصادی بخش صنعت در چهار فصل سال گذشته با 13.7 درصد در بهار بوده، به طوری که این نرخ رشد در فصول بعدی سال به زیر پنج درصد و حتی در زمستان به 2 درصد نیز رسید.
در ابتدای سال 99 با شوک کرونا به اقتصاد ایران، صنعت نیز وارد رکود شده و رشد این گروه منفی 12.6 درصد به ثبت رسید و حجم این بخش به شکل قابل توجهی کاهش یافت. همین امر باعث شد تا با کمرنگ تر شدن کرونا در سال 1400، رشد بهار 1400 نسبت به فصل مشابه سال قبل خود مثبت ارزیابی شود. به بیان ساده تر رشد بالای این بخش در بهار 1400 به دلیل منفی شدن شدید آن در بهار 99 بوده است.
علی رغم اینکه نرخ رشد فصلی این گروه معامله گران موفق در فصول مختلف سال با هم تفاوت دارد، اما حجم ارزش افزوده آن در سه فصل ابتدایی سال تقریبا یکسال است و تنها در زمستان ارزش افزوده است بخش حدود 6 هزار میلیارد تومان بالاتر از سایر فصول بوده است. بر این اساس می توان اظهار داشت که زمستان 1400 پر رونق ترین فصل گروه صنعت در سال 1400 بوده است.
بالاترین سهم از حجم گروه صنعت در 1400
حجم حقیقی بخش نفت و گاز در سال گذشته 105 هزار میلیارد تومان برآورد شده است، بر این اساس بیشترین سهم در میان بخش های گروه صنعت به بخش نفت و گاز با سهم 35.1 درصدی تعلق دارد. این سهم در سال 99 حدود 34 درصد برآورد شده است، افزایش سهم بخش نفت و گاز بیانگر رونق نسبی ایجاد شده در این بخش در سال 1400 است. آمار ها نشان می دهد از زمستان 99 ارزش افزوده بخش نفت افزایش قابل توجهی داشته است که گویای رونق نسبی صادرات نفتی است، بسیاری آمدن بایدن در حوالی زمستان سال 99 را علت بازتر شدن گلوگاه های صادراتی نفت ایران عنوان کرده اند.
بخش صنعت نیز با حجم 97 هزار میلیارد تومانی بیشترین سهم از گروه صنعت را پس از بخش نفت و گاز به خود اختصاص داده است. سهم بخش صنعت در سال 1400 حدود 32 درصد برآورد شده است. کمترین سهم نیز به بخش سایر معادن با 3.5 درصد تعلق دارد، حجم ارزش افزوده این بخش در سال گذشته تنها حدود 10 هزار میلیارد تومان بوده است که نسبت به سال 99 کاهش نیز داشته است. با توجه به پتانسیل بالای معادن در ایران این عدد بسیار ناچیز محسوب می شود.
رشد اقتصادی گروه صنعت؛ منفی 19 تا مثبت 25
رشد اقتصادی گروه صنعت در 15 سال گذشته بسیار پر نوسان بوده است به طوری که بالاترین نرخ رشد و پایین ترین رشد این گروه در این سال حدود 55 درصد با هم فاصله دارد. رشد این گروه در سال 86 حدود 6.9 درصد بوده است، البته در سال های پایانی دهه 80 شاهد افت نرخ رشد این بخش بوده ایم. اما اوج سقوط گروه صنعت با شروع دور نخست تحریم های آمریکا در زمان اوباما بوده است، به گونه ای که رشد این گروه در سال 90 به منفی 7 درصد و افزایش فشار تحریم ها به منفی 19 درصد رسید، این پایین ترین نرخ رشد گروه صنعت در 15 سال گذشته است. در ادامه این روند در سال های ابتدایی دهه 90 تا سال 94 شاهد نرخ معامله گران موفق معامله گران موفق رشد های جالبی در گروه صنعت نبودیم.
انفجار رشد صنعت با برجام
پس چند سال رکود نسبی در گروه صنعت در سال با امضا شدن توافق برجام و دیده شدن اثر آن در سال 95، رشد اقتصادی صنعت در سال 95 مثبت 25 درصد و به رقم 348 هزار میلیاد تومان رسید، این بالاترین نرخ رشد این گروه در سال های اخیر است. اما با توجه به رشدهای بسیار نامناسب و منفی در نیمه نخست دهه 90 در گروه صنعت علی رغم رشد 25 درصدی در سال 95 هنوز حجم ارزش افزوده این گروه پایین تر از سال های پایانی دهه 80 قرار داشت.
رشد مثبت این بخش بیش از دو سال طول نکشید و با خروج آمریکا از برجام رشد این بخش در سال 97 منفی شد. با تشدید فشار های تحریمی آمریکا در سال 98 بر سر اقتصاد ایران، رشد صنعت منفی 16 درصد به ثبت رسید. حجم ارزش افزوده این بخش در سال مذکور به 272 هزار میلیارد تومان کاهش یافت، این پایین ترین حجم اقتصادی گروه صنعت از سال 93 تا کنون است. در سال 99 با آمدن بایدن و تا حدودی کاهش فشار تحریم ها علی رغم اینکه کشور درگیر اپیدمی کرونا بود، رشد صنعت مثبت به ثبت رسید. البته تا حدودی نیز می توان مثبت شدن رشد صنعت در سال 99 را به دلیل کاهش شدید آن در سال های 97 و 98 دانست. به بیان ساده تر حجم معامله گران موفق ارزش افزوده صنعت در سال 98 نسبت به سال 96 حدود 86 هزار میلیارد تومان کاهش یافته بود و سطح حجم اقتصادی این گروه بسیار پایین آمده بود، در سال 99 با تنها افزایش حدود 10 هزار میلیارد تومان رشد مثبت برآورد شد.
نوسان نرخ رشد گروه صنعت به دلیل نفت است؟
همانگونه که گفته شد رشد اقتصادی گروه صنعت در سالیان گذشته بسیار پر نوسان بوده است. به عقیده برخی نوسان نرخ رشد در این گروه بیشتر به دلیل وجود بخش نفت و گاز است، چراکه بخش نفت به دلیل اینکه به شدت از شرایط بین المللی و صادراتی اثر پذیر است پر نوسان بوده و با توجه به سهم بالایی که در گروه صنعت دارد، باعث نوسان رشد کل گروه نیز می شود.
اما بررسی ها نشان می دهد نوسان رشد اقتصادی گروه صنعت تنها از جانب بخش نفت و گاز نیست و رشد در سایر بخش ها از جمله خود صنعت بسیار پر نوسان بوده است. حتی می توان به سال هایی اشاره کرد که رشد بخش نفت مثبت بوده و رشد بخش صنعت منفی به ثبت رسیده است، به عنوان مثال در سال 90 رشد بخش نفت و گاز مثبت 4 درصد و رشد بخش صنعت منفی 27 درصد به ثبت رسید که در نهایت باعث شده رشد کل گروه صنعت منفی 7 درصد برآورد شود. اما به طور کلی آمار های رشد این پانزده سال نشان می دهد که نرخ رشد در این بخش ها باهم همسو بوده است. البته این نکته لازم به ذکر است که نوسان بخش نفت و گاز به نسبت بیشتر از بخش صنعت بوده است اما اینگونه نیست که بگوییم نوسان این گروه صرفا به دلیل نفت بوده است.
همچنین امکان دارد برخی اذعان کنند کاهش شدید حجم صنعت دهه 90 به دلیل کاهش در فروش نفت بوده است. اما آمار ها چنین نشان می دهند که خود بخش صنعت نیز در دهه گذشته به شدت کاهش یافته است. به طوری که ارزش افزوده بخش صنعت(نه کل گروه صنعت) از 134 هزار میلیارد تومان در سال 89 به حدود 97 هزار میلیارد تومان در سال 1400 رسیده است که حتی نسبت به کل کاهش بیشتری را تجربه کرده است.
رشد بخش نفت در سالیان گذشته بسیار پر نوسان بوده است، بررسی ها نشان می دهد نوسان رشد بسیار با شرایط بین المللی و وضعیت ایران در جامعه جهانی همخوانی دارد. به گونه ای که در شرایط تحریم و بدون تحریم تولید این بخش بسیار متفاوت بوده است. به عنوان مثال فاصله بیشترین و کمترین میزان تولید نفت و گاز در 15 سال گذشته حدود 2 برابر است، به بیان ساده تر در سال 98 (سال تحریم)حجم این بخش نصف حجم سال 86 (بدون تحریم) به ثبت رسیده است. از همین رو می توان اظهار داشت که ارزش افزوده و رشد این بخش کاملا تابع صادرات نفت و گاز است.
بانک مرکزی: اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تخلیه شد
گزارش اخیر مرکز آمار نشان داد تورم ماهانه که به نوعی حسگر آنی تورم است، به ارقام پیش از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بازگشته و در نتیجه پیش بینی دولت مبنی بر موقتی بودن شوک تورمی این طرح، درست بوده است.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از تسنیم ، بانک مرکزی اعلام کرد تورم ماهانه اقلام خوراکی از ۲۵.۴ درصد در خردادماه به ۵.۷ درصد در تیرماه کاهش یافت. کاهش حدود ۲۰ واحد درصدی تورم اقلام خوراکی از خرداد تا تیر، به وضوح پایان اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ را نشان میدهد.
بانک مرکزی در توضیحاتی اعلام کرد: در خصوص ادعای مطرح شده مبنی بر تناقض کاهش رشد پایه پولی و افزایش تورم لازم به توضیح است که مهمترین اجزای تشکیل دهنده تورم شامل تورم از ناحیه عرضه، تورم از ناحیه تقاضا و انتظارات تورمی هستند و بنابراین کنترل متغیرهای پولی اعم از پایه پولی و نقدینگی که از اجزای مهم تورم از ناحیه تقاضا به شمار میروند بخشی از روند معامله گران موفق کنترل تورم به شمار میروند.
بر این اساس و همانگونه که پیش از این توسط مقامات اقتصادی دولت و کارشناسان اقتصادی بیان شده بود، سیاست حذف ارز ترجیحی با ایجاد شوک از جانب عرضه به صورت موقت در ماههای اردیبهشت و خرداد موجب افزایش نرخ تورم ماهانه شد. اما بر اساس گزارش مرکز آمار در تیر ماه با تخلیه اثر حذف ارز ترجیحی شاهد کاهش کم سابقه نرخ تورم ماهانه از ۱۲.۲ خرداد به ۴.۶ در تیرماه هستیم؛ لذا تفکیک اجزای تورم شامل تورم از ناحیه عرضه و تقاضا امر مهمی است.
کاهش کم سابقه نرخ تورم ماهانه در تیر ماه
لازم به توضیح است پیش از این و در گزارش تورم خرداد ماه مرکز آمار، اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مشخص شده بود، چراکه نرخ تورم ماهانه به عنوان سریعترین نشانگر تورم از ۳.۵ درصد در اردیبهشت به ۱۲.۲ درصد در خرداد افزایش یافته بود.
بهطور خاص تورم اقلام خوراکی که مرکز ثقل تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ بود، پس از اجرای طرح مردمی سازی یارانهها از ۳. ۳ درصد به ۲۵.۴ افزایش یافت. گزارش اخیر مرکز آمار نشان داد تورم ماهانه که به نوعی حسگر آنی تورم است، به ارقام پیش از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بازگشته و در نتیجه پیش بینی دولت مبنی بر موقتی بودن شوک تورمی این طرح، درست بوده است.
بر اساس این گزارش تورم اقلام خوراکی از ۲۵.۴ درصد در خرداد ماه به ۵.۷ درصد در تیر ماه کاهش یافت. کاهش حدود ۲۰ واحد درصدی تورم اقلام خوراکی از خرداد تا تیر ماه، به وضوح پایان اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ را نشان میدهد. همچنین تورم اقلام غیرخوراکی از ۴.۴ درصد در خرداد به ۳.۸ درصد در تیرماه کاهش یافت. در نهایت تورم ماهانه کل از ۱۲.۲ درصد در خرداد به ۴.۶ درصد در تیر ماه کاهش یافت. همچنین در تیر ماه سالجاری تورم نقطه به نقطه معادل ۵۴ درصد و تورم سالانه معادل ۴۰.۵ درصد به ثبت رسید.
چشم انداز تورم در ماههای پیش رو
با توجه به پایان تدریجی شوک تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، اکنون مولفههای پولی مهمترین عامل باقی مانده تورم در کشور هستند. نقدینگی و به ویژه پایه پولی در شرایط فعلی اقتصاد ایران، عامل عمده تورم بالای فعلی هستند که کنترل آنها، کاهش تورم در ماههای آینده را تضمین میکند.
این موضوع البته از ابتدا مورد توجه دولت بوده، به طوری که دولت پس از واکسیناسیون عمومی و کنترل کرونا، مهمترین اولویت خود را کنترل تورم عنوان کرده است. دولت در مسیر کنترل رشد شاخصهای پولی البته تاکنون موفق بوده به طوری که آمارهای بانک مرکزی هم از کند شدن آهنگ رشد نقدینگی و پایه پولی در ماههای اخیر حکایت دارد.
در همین رابطه بهطور خاص کند شدن سرعت رشد پایه پولی در ماههای اخیر از جمله نشانههای توفیق دولت در مسیر کنترل تورم در ماههای آینده است. کاهش سرعت رشد پایه پولی از ۹.۲ درصد در سه ماهه ابتدایی سال گذشته به ۶ درصد در سه ماهه ابتدایی سال جاری، جدیدترین شاهد از میسر صحیح دولت در کنترل تورم است.
تداوم این مسیر و کاهش بیشتر سرعت رشد پایه پولی و نقدینگی، تورم را در نیمه دوم سال ناگزیر از کاهشی شدن میکند. همچنین خاطرنشان میشود، طبق پیش بینیها اجرای طرح مردمیسازی یارانهها و سیاست حذف ارز ترجیحی در ماههای نخست اجرای طرح موجب اصلاح و افزایش قیمت کالاهای اساسی مرتبط با تخصیص ارز ترجیحی شد، لیکن با توجه به تقلیل و حتی حذف مولفههای افزایشدهنده نرخ تورم از این محل، روند افزایشی تورم ماهانه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در تیرماه متوقف و معکوس شد و لذا انتظار میرود این روند کاهشی تورم ماهانه استمرار داشته باشد.
علاوه بر این با توجه به اینکه نرخ تورم سالانه معادل میانگین تورم ۱۲ ماهه است، با کند شدن روند افزایشی تورم ماهانه ناشی از تخلیه اثر حذف ارز ترجیحی، کاهش تورم سالانه نیز محتمل خواهد بود.
روند کاهنده رشد نقدینگی و پایه پولی
از آنجا که کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی به عنوان یکی از ارکان ایجاد تورم مطرح است، بانک مرکزی با همکاری دولت سیزدهم اقدامات موثری را برای کنترل رشد این دو متغیر مهم انجام داده است که بر اساس آن حجم پایه پولی در پایان خردادماه نسبت به رقم پایان اردیبهشت (۲۸.۴ هزار میلیارد ریال) کاهش یافته و رشد ماهانه پایه پولی نیز در خردادماه سالجاری منفی (معادل ۰.۴- درصد) بوده است و همچنین رشد نقدینگی در سه ماهه اول امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل یک درصد کاهش یافته است.
براساس گزیده آمارهای اقتصادی خردادماه ۱۴۰۱، بررسی رشد نقدینگی در این ماه حاکی از تداوم روند کاهشی این متغیر همچون ماههای گذشته بوده است.
سیگنال گروسی به بازار دلار ایران/ریزش شبانه قیمت دلار
برخی از تحلیلگران معتقدندکه اسکناس آمریکایی بر روی مرز حساس قرار گرفته و در صورتی که این مرز را از دست دهد قدرت معامله گران کاهشی بیشتر خواهد شد .
قیمت دلار دیروز بر مدار کاهش قرار گرفت. اسکناس آمریکایی عصر دیروز همزمان به کاهش قیمت دلار هرات و سلیمانیه پایین آمد .
برخی از تحلیلگران معتقدندکه اسکناس آمریکایی بر روی مرز حساس قرار گرفته و در صورتی که این مرز را از دست دهد قدرت معامله گران کاهشی بیشتر خواهد شد .
در معاملات پشت خطی شب گذشته قیمت درهم اندکی افت کرد. معامله گران دلار هم اسکناس آمریکایی را پایین تر از نرخ دیروز به فروش رساندند. بنابراین عده ای از معامله گران معتقدند قیمت دلار در بازار امروز به مسیر کاهشی دیروز ادامه خواهد داد.
سیگنال گروسی به بازار دلار
از سوی دیگر عده ای از معامله گران معتقدند حل نشدن موضوع مذاکرات برجام می تواند قیمت دلار را بار دیگر افزایشی کند . در حال حاضر موضوع تنش آژانس و تهران برجسته شده است . روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: دوربینهای فراپادمانی یا به اصطلاح برجامی به توافقنامه برجام ربط دارد اگر غربیها به این توافقنامه برگشتند و وقتی اطمینان حاصل کردیم شیطنتی انجام نمیدهند برای این دوربینها تصمیمگیری میکنیم.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین اظهارات خود گفته نظارت آژانس بر فعالیت برنامه هسته ای ایران قطع شده است.
به گفته این مقام مسئول فضا برای احیای برجام نیز روزبهروز تنگتر میشود و مذاکرات، نتایج قابل توجهی نداشته است. گروسی گفته نحوه عملکرد تهران نشانگر حرکت آنها به سمت ساخت بمب اتمی است.
واکنش آمریکا به تنش آژانس و ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم به تازگی گفته حفظ شرایطی که در آن شفافیت امور مربوط به برجام برای آژانس کاهش یافته باشد، فقط منجر به پیچیده شدن چالشها در زمینه بازگشت دوجانبه بالقوه به پایبندی به برجام میشود.
این موضوع از نظر عده ای از معامله گران نشان دهنده افزایش تنش ها است بنابراین عده ای از بازیگران ارزی در انتظار رشد قیمت دلار هستند.